Viêm túi thừa nhiễm trùng là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh túi thừa đại tràng, đặc biệt phổ biến ở người trên 40 tuổi. Tuy không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng, nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến thủng ruột, áp-xe, thậm chí tử vong. Trong bài viết này, ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này từ dấu hiệu ban đầu đến phương pháp điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.
Viêm Túi Thừa Là Gì?
Cấu trúc túi thừa trong đại tràng
Túi thừa là những túi nhỏ phình ra từ thành đại tràng, thường gặp nhất ở phần đại tràng sigma. Những túi này hình thành do áp lực trong lòng ruột tăng cao khiến lớp niêm mạc ruột phình ra qua các điểm yếu trên thành cơ.
Tình trạng có túi thừa nhưng không viêm được gọi là diverticulosis (túi thừa không biến chứng). Tuy nhiên, khi túi thừa bị viêm nhiễm, chứa mủ hoặc dịch viêm, tình trạng này gọi là viêm túi thừa nhiễm trùng (diverticulitis).
Phân loại túi thừa: đơn giản và phức tạp
- Viêm túi thừa đơn giản: Viêm nhẹ, không có biến chứng như áp-xe hay thủng ruột.
- Viêm túi thừa phức tạp: Có thể xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như viêm phúc mạc, áp-xe quanh túi thừa, rò đại tràng hoặc tắc ruột.
Nguyên Nhân Gây Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng
Chế độ ăn thiếu chất xơ
Một trong những nguyên nhân hàng đầu là chế độ ăn ít chất xơ, khiến phân cứng và gây táo bón kéo dài. Khi đó, đại tràng phải tăng áp lực để đẩy phân, làm tăng nguy cơ hình thành túi thừa và viêm nhiễm.
Táo bón mãn tính và tăng áp lực trong đại tràng
Táo bón lâu ngày làm tăng áp lực bên trong đại tràng. Áp lực này thúc đẩy các điểm yếu trên thành ruột tạo thành túi thừa. Khi phân bị giữ lại trong túi, vi khuẩn dễ phát triển, dẫn đến viêm nhiễm.
Nhiễm vi khuẩn và hình thành mủ trong túi thừa
Khi phân bị mắc kẹt trong túi thừa, vi khuẩn phát triển mạnh, dẫn đến viêm và tích tụ mủ. Nếu không điều trị kịp thời, mủ có thể tràn ra ngoài gây viêm phúc mạc – một biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
“Tôi từng nghĩ đau bụng dưới chỉ là rối loạn tiêu hóa, nhưng hóa ra đó là viêm túi thừa có mủ. May mà tôi đến bệnh viện sớm, nếu không có thể đã bị thủng ruột rồi.” – Chú Hùng (62 tuổi, quận Bình Thạnh, TP.HCM)
Triệu Chứng Cảnh Báo Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng
Đau bụng dưới bên trái
Triệu chứng điển hình nhất là đau bụng âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bụng dưới bên trái. Cơn đau có thể kéo dài liên tục và tăng dần theo thời gian, thường không giảm khi nghỉ ngơi.
Sốt, ớn lạnh
Do phản ứng viêm toàn thân, người bệnh có thể sốt nhẹ đến cao, cảm thấy ớn lạnh, vã mồ hôi – dấu hiệu cho thấy tình trạng nhiễm trùng đang tiến triển.
Buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón
Một số trường hợp xuất hiện rối loạn tiêu hóa: đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài. Các triệu chứng này dễ bị nhầm với viêm đại tràng hoặc rối loạn tiêu hóa thông thường.
Sờ thấy khối cứng vùng bụng
Ở những ca nặng, bác sĩ có thể sờ thấy khối cứng tại vùng hạ vị trái – dấu hiệu cho thấy túi thừa viêm đã tạo ổ áp-xe dưới da bụng.
Chẩn Đoán Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng Như Thế Nào?
Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi tiền sử triệu chứng, khám bụng để đánh giá điểm đau, có khối bất thường hay không. Đau khu trú vùng hố chậu trái kèm phản ứng thành bụng là dấu hiệu thường gặp.
Xét nghiệm máu (CRP, bạch cầu)
Xét nghiệm công thức máu thường thấy bạch cầu tăng cao, đặc biệt là bạch cầu trung tính. Chỉ số CRP (C-reactive protein) tăng cho thấy phản ứng viêm rõ rệt trong cơ thể.
Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, CT-scan bụng
Chẩn đoán hình ảnh có vai trò cực kỳ quan trọng:
- Siêu âm bụng: phát hiện túi thừa viêm, mủ, khí bất thường.
- CT-scan ổ bụng: là tiêu chuẩn vàng giúp xác định chính xác vị trí viêm, mức độ viêm, có thủng hay áp-xe không.
Trong các cơ sở y tế hiện đại như Bệnh viện Vinmec hoặc Bệnh viện Tâm Anh, CT-scan được áp dụng rộng rãi để tăng độ chính xác trong chẩn đoán viêm túi thừa.
Tiếp theo: Phần hai của bài viết sẽ đi sâu vào các biến chứng nguy hiểm, phương pháp điều trị, phòng ngừa và câu chuyện thực tế cảnh báo. Hãy tiếp tục theo dõi!
Viêm túi thừa nhiễm trùng (diverticulitis) là biến chứng thường gặp nhưng không nên xem nhẹ của bệnh túi thừa đại tràng. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như thủng ruột, áp-xe, viêm phúc mạc nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tại Việt Nam, số ca nhập viện vì viêm túi thừa đang gia tăng, đặc biệt ở người trên 40 tuổi, do chế độ ăn ít chất xơ và lối sống ít vận động.
Trong bài viết này, ThuVienBenh.com sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện, chuyên sâu và dễ hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, cũng như mức độ nguy hiểm của viêm túi thừa nhiễm trùng. Đây là những thông tin thiết yếu giúp bạn và người thân phòng ngừa và xử trí kịp thời căn bệnh âm thầm nhưng không kém phần nguy hiểm này.
Viêm Túi Thừa Là Gì?
Cấu trúc túi thừa trong đại tràng
Túi thừa là những túi nhỏ phình ra từ thành đại tràng, hình thành khi lớp niêm mạc ruột bị đẩy qua các điểm yếu trong lớp cơ, thường xuất hiện nhiều ở đại tràng sigma (phần dưới bên trái của bụng). Khi các túi này bị viêm do nhiễm khuẩn, người bệnh sẽ mắc phải viêm túi thừa nhiễm trùng.
Theo thống kê của Mayo Clinic, khoảng 10% người trên 40 tuổi và 50% người trên 60 tuổi có túi thừa trong đại tràng, trong đó khoảng 10-25% có thể phát triển thành viêm túi thừa nhiễm trùng.
Phân loại túi thừa: đơn giản và phức tạp
- Viêm túi thừa đơn giản: Viêm nhẹ, không có biến chứng, có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh và nghỉ ngơi.
- Viêm túi thừa phức tạp: Gồm các biến chứng như áp-xe, thủng ruột, rò rỉ đại tràng, viêm phúc mạc hoặc hẹp đại tràng. Trường hợp này thường cần can thiệp ngoại khoa.
Nguyên Nhân Gây Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng
Chế độ ăn thiếu chất xơ
Một trong những nguyên nhân hàng đầu là chế độ ăn ít chất xơ. Khi không đủ chất xơ, phân trở nên cứng và khô, gây khó khăn trong việc di chuyển qua đại tràng. Áp lực trong lòng đại tràng tăng cao để đẩy phân ra ngoài, lâu ngày sẽ khiến thành ruột yếu đi và hình thành túi thừa.
Táo bón mãn tính và tăng áp lực trong đại tràng
Người bị táo bón kinh niên có nguy cơ cao hơn vì họ phải rặn mạnh khi đi tiêu, khiến áp lực trong lòng đại tràng tăng lên. Sự gia tăng áp lực này là yếu tố thúc đẩy hình thành túi thừa và nguy cơ viêm nhiễm khi phân bị ứ đọng.
Nhiễm vi khuẩn và hình thành mủ trong túi thừa
Khi phân hoặc vi khuẩn mắc kẹt trong túi thừa, chúng có thể gây ra viêm và hình thành mủ. Tình trạng này gây đau, sốt và có thể dẫn đến thủng ruột nếu túi thừa vỡ ra. Vi khuẩn thường gặp gồm Escherichia coli và các loại vi khuẩn yếm khí khác.
Triệu Chứng Cảnh Báo Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng
Đau bụng dưới bên trái
Triệu chứng phổ biến nhất là đau âm ỉ hoặc đau quặn vùng bụng dưới bên trái, nơi túi thừa thường xuất hiện. Cơn đau có thể nhẹ ban đầu nhưng sẽ tăng dần, không giảm khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau thông thường.
Sốt và ớn lạnh
Việc viêm nhiễm lan rộng có thể dẫn đến phản ứng toàn thân như sốt nhẹ hoặc sốt cao, kèm theo cảm giác ớn lạnh, vã mồ hôi và mệt mỏi.
Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón
Người bệnh có thể gặp rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, chán ăn, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài. Những biểu hiện này dễ bị nhầm lẫn với hội chứng ruột kích thích hoặc viêm đại tràng.
Khối u cứng vùng bụng
Trong những trường hợp viêm nặng hoặc hình thành áp-xe, người bệnh hoặc bác sĩ có thể sờ thấy khối cứng ở vùng bụng dưới bên trái. Đây là dấu hiệu cảnh báo cần xử trí y tế khẩn cấp.
Chẩn Đoán Viêm Túi Thừa Nhiễm Trùng Như Thế Nào?
Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết triệu chứng, thăm khám bụng để phát hiện các điểm đau, co cứng hoặc phản ứng thành bụng. Nếu nghi ngờ, bệnh nhân sẽ được chỉ định xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh.
Xét nghiệm máu
- Công thức máu: Bạch cầu tăng, đặc biệt là bạch cầu trung tính.
- CRP (C-reactive protein): Tăng cao, phản ánh mức độ viêm nhiễm.
Chẩn đoán hình ảnh
CT-scan ổ bụng là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán viêm túi thừa. Phương pháp này giúp xác định chính xác vị trí túi thừa, mức độ viêm, có áp-xe hay thủng ruột không.
Ngoài ra, siêu âm bụng hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng ở những bệnh nhân không thể chụp CT, như phụ nữ mang thai.
Theo American Gastroenterological Association, hơn 95% các trường hợp viêm túi thừa được xác định chính xác qua CT-scan bụng với độ nhạy và độ đặc hiệu cao.
“Nếu bệnh nhân có dấu hiệu sốt, đau bụng kéo dài trên 48 giờ, cần thực hiện CT-scan để loại trừ viêm túi thừa có biến chứng.” – BS.CKII Nguyễn Văn Hải, chuyên khoa Tiêu hóa – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.
Tiếp tục theo dõi: Trong phần tiếp theo, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết các biến chứng nguy hiểm của viêm túi thừa nhiễm trùng, phương pháp điều trị hiện nay và cách phòng ngừa tái phát hiệu quả.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.