Viêm quanh móng không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tình trạng nhiễm trùng vùng da quanh móng này có thể xảy ra ở cả tay lẫn chân, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm quanh móng, cách nhận biết, nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả nhất từ góc nhìn chuyên sâu của chuyên gia da liễu.
Viêm Quanh Móng Là Gì?
Viêm quanh móng (Paronychia) là tình trạng nhiễm trùng xảy ra tại vùng da bao quanh móng tay hoặc móng chân, thường do vi khuẩn hoặc nấm gây ra. Đây là một trong những bệnh lý da phổ biến nhất liên quan đến móng, đặc biệt ở những người có thói quen cắn móng, làm móng thường xuyên hoặc tiếp xúc với nước và hóa chất nhiều lần trong ngày.
Viêm quanh móng được chia làm hai dạng chính:
- Viêm quanh móng cấp tính: Thường do vi khuẩn gây ra, khởi phát nhanh, gây sưng đỏ và mủ trong vòng vài giờ đến vài ngày.
- Viêm quanh móng mãn tính: Thường liên quan đến nhiễm nấm và tiếp xúc dai dẳng với độ ẩm hoặc hóa chất, tiến triển chậm và kéo dài nhiều tuần.
Nguyên Nhân Gây Viêm Quanh Móng
Nhiều yếu tố có thể góp phần gây viêm quanh móng, bao gồm cả sinh học, thói quen sinh hoạt và yếu tố môi trường. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:
Nhiễm khuẩn
- Vi khuẩn Staphylococcus aureus: Loại vi khuẩn này thường xâm nhập qua các vết trầy xước nhỏ hoặc da tổn thương quanh móng.
- Streptococcus: Cũng là một tác nhân gây viêm, thường gây sưng tấy lan rộng.
Nhiễm nấm
- Candida albicans: Thường gặp trong viêm quanh móng mãn tính, đặc biệt ở người thường xuyên tiếp xúc với nước hoặc môi trường ẩm.
Thói quen xấu
- Cắn móng tay, xé da quanh móng bằng tay hoặc răng.
- Cắt móng quá sát hoặc cắt khóe móng sai cách.
Tiếp xúc với hóa chất
- Chất tẩy rửa mạnh, xà phòng, dầu gội, dung môi… có thể làm da quanh móng bị khô, dễ nứt nẻ và tổn thương.
Bệnh lý nền
- Tiểu đường, viêm da cơ địa, vảy nến.
- Suy giảm miễn dịch.
Dấu Hiệu và Triệu Chứng Nhận Biết
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu viêm quanh móng sẽ giúp người bệnh can thiệp kịp thời và hạn chế biến chứng.
Triệu chứng viêm quanh móng cấp tính
- Đỏ, sưng và đau tại vùng da quanh móng.
- Xuất hiện mủ vàng hoặc trắng ngay dưới lớp biểu bì.
- Móng có thể bị bong hoặc biến dạng nếu viêm lan rộng.
- Sốt nhẹ, đặc biệt khi viêm lan rộng hoặc có ổ áp-xe.
Triệu chứng viêm quanh móng mãn tính
- Vùng quanh móng dày lên, bong tróc, đổi màu.
- Da quanh móng có thể trở nên đỏ sậm, thâm, nứt nẻ.
- Móng phát triển bất thường, dễ gãy hoặc sần sùi.
Theo thống kê từ Viện Da liễu Trung ương, viêm quanh móng chiếm khoảng 10% các bệnh lý về móng được chẩn đoán tại phòng khám chuyên khoa mỗi năm, đặc biệt phổ biến ở người làm nghề dịch vụ, nội trợ và nhân viên y tế.
Viêm Quanh Móng Có Nguy Hiểm Không?
Nhiều người xem nhẹ viêm quanh móng do cho rằng đó chỉ là tình trạng ngoài da đơn giản. Tuy nhiên, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng đáng lo ngại:
Biến chứng cấp tính
- Áp-xe quanh móng: Tụ mủ sâu dưới da, gây đau dữ dội, cần dẫn lưu phẫu thuật.
- Viêm mô tế bào: Vi khuẩn lan vào mô mềm xung quanh, có thể lan rộng đến bàn tay hoặc bàn chân.
- Viêm xương móng: Khi nhiễm trùng ăn sâu vào xương dưới móng, điều trị rất khó khăn.
Biến chứng mãn tính
- Móng biến dạng, gồ ghề, không đều màu.
- Rối loạn mọc móng, ảnh hưởng thẩm mỹ và chức năng.
- Nguy cơ tái phát nhiều lần, gây đau và ảnh hưởng sinh hoạt.
TS.BS Nguyễn Văn Thường – Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương chia sẻ: “Viêm quanh móng tuy là bệnh lý ngoài da nhưng nếu chủ quan không điều trị, có thể dẫn đến nhiễm trùng sâu, thậm chí ảnh hưởng tới xương móng và chức năng tay.”
Cách Chẩn Đoán Viêm Quanh Móng
Việc chẩn đoán viêm quanh móng chủ yếu dựa trên khám lâm sàng, tuy nhiên trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nhiễm trùng.
Khám lâm sàng
- Quan sát biểu hiện sưng đỏ, mủ, đau quanh móng.
- Kiểm tra tiền sử tổn thương, thói quen sinh hoạt và công việc liên quan đến nguy cơ mắc bệnh.
Xét nghiệm cần thiết
- Cấy mủ: Giúp xác định vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh, từ đó lựa chọn kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm phù hợp.
- Xét nghiệm máu: Thường chỉ định nếu nghi ngờ nhiễm trùng lan rộng hoặc ở người suy giảm miễn dịch.
- Chẩn đoán hình ảnh: Trong trường hợp nghi ngờ viêm xương, có thể cần chụp X-quang hoặc MRI.
Phương Pháp Điều Trị Viêm Quanh Móng
Việc điều trị viêm quanh móng cần được cá thể hóa dựa vào mức độ viêm, nguyên nhân gây bệnh (vi khuẩn hay nấm), thời gian mắc và tình trạng miễn dịch của người bệnh.
Điều trị tại chỗ
- Ngâm nước ấm: Ngâm tay/chân trong nước ấm pha muối sinh lý 3–4 lần mỗi ngày, mỗi lần 15–20 phút giúp giảm sưng và hỗ trợ tiêu viêm.
- Thuốc bôi kháng sinh: Sử dụng các loại mỡ hoặc gel chứa mupirocin, fusidic acid…
- Thuốc bôi kháng nấm: Clotrimazole, ketoconazole nếu nguyên nhân là nấm Candida.
Điều trị toàn thân
- Kháng sinh đường uống: Dùng trong trường hợp nhiễm trùng lan rộng hoặc có áp-xe (amoxicillin-clavulanic, clindamycin…)
- Thuốc kháng nấm đường uống: Fluconazole, itraconazole nếu điều trị tại chỗ không hiệu quả.
Can thiệp ngoại khoa
- Rạch dẫn lưu ổ mủ: Khi có tụ mủ lớn hoặc đau dữ dội, bác sĩ sẽ rạch và lấy mủ ra để giảm áp lực và viêm.
Viêm Quanh Móng Mãn Tính: Điều Trị Khó Hơn?
Không giống như viêm cấp tính, viêm quanh móng mãn tính thường kéo dài, tái phát nhiều lần và có xu hướng kháng điều trị nếu không xác định được nguyên nhân chính xác.
- Nguyên nhân chủ yếu là nhiễm nấm hoặc viêm da tiếp xúc kéo dài.
- Cần kết hợp điều trị bằng thuốc kháng nấm trong thời gian dài (thường từ 4–6 tuần).
- Loại bỏ các yếu tố nguy cơ như tiếp xúc nước, hóa chất, nghề nghiệp gây kích ứng.
- Đeo găng bảo hộ, dưỡng ẩm da quanh móng và tránh làm tổn thương móng trong quá trình điều trị.
Cách Phòng Ngừa Viêm Quanh Móng
Phòng bệnh luôn là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm nhất. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa viêm quanh móng đơn giản mà bạn có thể thực hiện hàng ngày:
Thói quen chăm sóc móng đúng cách
- Cắt móng đúng chiều, không cắt quá sát hoặc cắt khóe sâu.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân như kềm cắt móng, dũa móng.
Hạn chế tiếp xúc với yếu tố nguy cơ
- Tránh để tay tiếp xúc với nước lâu hoặc hóa chất mạnh mà không có bảo hộ.
- Luôn đeo găng tay cao su có lớp lót cotton khi làm việc nhà, rửa chén.
Giữ vệ sinh và bảo vệ vùng móng
- Vệ sinh tay và móng sạch sẽ mỗi ngày.
- Dưỡng ẩm da quanh móng bằng các sản phẩm chứa vitamin E, glycerin.
Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?
Không phải trường hợp viêm quanh móng nào cũng có thể tự điều trị tại nhà. Hãy đến bác sĩ da liễu khi bạn có các dấu hiệu sau:
- Sưng, đỏ và đau kéo dài hơn 5 ngày không giảm.
- Có mủ, chảy dịch hoặc sốt nhẹ.
- Viêm tái đi tái lại nhiều lần trong năm.
- Bạn có bệnh nền như tiểu đường, suy giảm miễn dịch, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
Giải Đáp Một Số Câu Hỏi Thường Gặp
1. Viêm quanh móng có lây không?
Viêm quanh móng do vi khuẩn hoặc nấm có thể lây lan nếu dùng chung dụng cụ chăm sóc móng hoặc tiếp xúc với vết thương hở. Tuy nhiên, khả năng lây không cao nếu giữ vệ sinh đúng cách.
2. Có nên tự nặn mủ tại nhà không?
Không nên. Việc tự ý nặn mủ có thể gây tổn thương sâu hơn, lan nhiễm trùng và để lại sẹo. Tốt nhất nên đến cơ sở y tế để được xử lý đúng cách.
3. Bị viêm quanh móng có được sơn móng tay không?
Không nên sơn móng khi đang bị viêm vì hóa chất trong sơn có thể gây kích ứng nặng hơn và làm cản trở quá trình điều trị.
Kết Luận
Viêm quanh móng là một bệnh lý phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Việc phát hiện và điều trị sớm không chỉ giúp giảm đau, ngăn ngừa biến chứng mà còn bảo vệ thẩm mỹ và chức năng của móng. Hãy xây dựng thói quen chăm sóc móng đúng cách, giữ vệ sinh và tránh tiếp xúc với các tác nhân gây hại để bảo vệ móng luôn khỏe mạnh.
Hãy Hành Động Ngay!
Nếu bạn đang gặp các triệu chứng nghi ngờ viêm quanh móng, đừng chần chừ. Hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Sức khỏe bắt đầu từ những điều nhỏ nhất – như một chiếc móng tay lành mạnh!
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.