Viêm gân tứ đầu đùi là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau vùng đầu gối, đặc biệt ở những người thường xuyên vận động mạnh hoặc chơi thể thao. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Bài viết dưới đây từ ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Giới thiệu về bệnh viêm gân tứ đầu đùi
Gân tứ đầu đùi là phần nối giữa cơ tứ đầu (một nhóm cơ lớn ở mặt trước đùi) với xương bánh chè. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc duỗi chân và giúp ổn định khớp gối. Khi gân này bị viêm, người bệnh sẽ cảm thấy đau, căng tức và khó cử động đầu gối.
Viêm gân tứ đầu đùi thường gặp ở:
- Vận động viên bóng đá, điền kinh, cầu lông
- Người làm việc chân tay nặng hoặc thường xuyên leo cầu thang
- Người trung niên, lớn tuổi bị thoái hóa khớp
Trích dẫn thực tế: “Tôi từng nghĩ cơn đau đầu gối là do tuổi tác. Nhưng sau khi đến khám tại bệnh viện, bác sĩ chẩn đoán tôi bị viêm gân tứ đầu đùi. Nhờ điều trị vật lý trị liệu và nghỉ ngơi đúng cách, giờ tôi đã có thể đi lại bình thường.” – Bà Lê Thị N., 62 tuổi
Nguyên nhân gây viêm gân tứ đầu đùi
Có nhiều nguyên nhân khiến gân tứ đầu đùi bị viêm. Trong đó, phổ biến nhất là do vận động quá mức hoặc sai tư thế. Cụ thể:
1. Hoạt động thể thao quá sức
Những người thường xuyên tập luyện thể thao cường độ cao như chạy bộ, nhảy cao, đá bóng… có nguy cơ cao bị tổn thương gân. Việc không khởi động kỹ hoặc tập sai kỹ thuật dễ gây viêm do ma sát kéo dài tại vùng gân.
2. Chấn thương hoặc va chạm trực tiếp
Ngã, tai nạn giao thông hoặc va đập trực tiếp vào đầu gối có thể gây tổn thương cơ học lên gân tứ đầu, dẫn đến viêm.
3. Tuổi tác và thoái hóa
Người lớn tuổi dễ bị viêm gân do cấu trúc cơ xương khớp bị thoái hóa. Gân trở nên yếu hơn, kém đàn hồi và dễ bị rách nhỏ khi vận động.
4. Cân nặng và tư thế vận động sai
Thừa cân khiến áp lực dồn lên khớp gối nhiều hơn, làm tăng nguy cơ viêm gân. Ngoài ra, việc đi đứng sai tư thế, mang giày dép không phù hợp cũng góp phần gây tổn thương gân.
Triệu chứng nhận biết viêm gân tứ đầu đùi
Triệu chứng viêm gân tứ đầu đùi thường xuất hiện rõ ràng nhưng lại dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác ở đầu gối. Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng nhất:
1. Đau phía trên xương bánh chè
Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng trước gối, ngay phía trên xương bánh chè là dấu hiệu đầu tiên. Cơn đau tăng lên khi đứng lên, ngồi xuống hoặc leo cầu thang.
2. Căng tức vùng cơ tứ đầu
Người bệnh thường cảm thấy vùng đùi trước căng cứng, nhất là sau khi ngồi lâu rồi đứng dậy hoặc sau khi tập luyện.
3. Khó vận động khớp gối
Gập, duỗi gối trở nên khó khăn. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cảm thấy “kẹt” khớp gối khi di chuyển.
4. Sưng và nóng tại chỗ
Khu vực phía trên xương bánh chè có thể bị sưng nhẹ, đỏ và nóng khi chạm vào.
Chẩn đoán bệnh viêm gân tứ đầu đùi
Để xác định chính xác tình trạng viêm gân tứ đầu đùi, bác sĩ sẽ thực hiện một số bước chẩn đoán sau:
1. Khám lâm sàng
Bác sĩ kiểm tra mức độ đau khi ấn vào vùng gân, đánh giá phạm vi vận động khớp gối và quan sát dáng đi của bệnh nhân.
2. Hỏi tiền sử bệnh lý
Các thông tin về chấn thương gần đây, mức độ hoạt động thể chất, tiền sử viêm khớp… giúp bác sĩ định hướng nguyên nhân gây viêm.
3. Cận lâm sàng
- Siêu âm mô mềm: phát hiện viêm, rách sợi gân
- MRI: đánh giá tổn thương chi tiết bên trong gân và mô xung quanh
- X-quang: dùng để loại trừ các nguyên nhân từ xương
Phương pháp điều trị hiệu quả
Việc điều trị viêm gân tứ đầu đùi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm và khả năng đáp ứng của người bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến được áp dụng trong lâm sàng:
1. Điều trị bảo tồn (nội khoa)
- Thuốc giảm đau – kháng viêm: Nhóm thuốc NSAIDs (ibuprofen, naproxen…) giúp kiểm soát cơn đau và giảm viêm.
- Chườm lạnh: Áp dụng trong 48–72 giờ đầu sau khi khởi phát triệu chứng để giảm sưng và đau.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh các hoạt động làm nặng thêm triệu chứng, không nên cố gắng tập luyện khi đang đau.
2. Vật lý trị liệu
Đây là phương pháp điều trị có tính quyết định trong việc phục hồi chức năng gân tứ đầu:
- Chương trình giãn cơ và tăng cường cơ tứ đầu được thiết kế riêng cho từng người bệnh
- Sử dụng các kỹ thuật như siêu âm trị liệu, xung điện, sóng ngắn giúp cải thiện tuần hoàn và giảm viêm
- Thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu để đảm bảo hiệu quả và an toàn
3. Điều trị xâm lấn (khi cần)
- Tiêm corticosteroid: Áp dụng cho các trường hợp viêm nặng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn.
- Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): Kích thích quá trình tái tạo mô gân.
- Phẫu thuật: Chỉ định khi có rách hoàn toàn gân hoặc các tổn thương phức tạp cần tái tạo.
Phục hồi và phòng ngừa tái phát
Để phục hồi hoàn toàn và ngăn ngừa tình trạng tái phát viêm gân tứ đầu đùi, người bệnh cần chú ý đến các nguyên tắc sau:
1. Tuân thủ quá trình điều trị
Luôn thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc hay bỏ giữa chừng liệu trình vật lý trị liệu.
2. Chế độ vận động hợp lý
- Tránh vận động mạnh đột ngột sau giai đoạn điều trị
- Khởi động kỹ trước khi tập luyện
- Lựa chọn bài tập vừa sức và phù hợp với thể trạng
3. Điều chỉnh lối sống
- Giữ cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên khớp gối
- Đảm bảo chế độ ăn giàu vitamin C, D, canxi và protein
- Ngủ đủ giấc và tránh stress để tăng khả năng hồi phục
Viêm gân tứ đầu đùi có nguy hiểm không?
Trong phần lớn các trường hợp, viêm gân tứ đầu đùi không đe dọa tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng:
- Rách gân: Dẫn đến giảm khả năng vận động, mất chức năng khớp gối
- Viêm mạn tính: Khó điều trị, dễ tái phát
- Ảnh hưởng tâm lý: Hạn chế vận động lâu dài gây chán nản, lo âu
Kết luận
Viêm gân tứ đầu đùi là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và xử lý đúng cách. Việc chủ động nhận diện triệu chứng, chẩn đoán sớm và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp không chỉ giúp phục hồi nhanh chóng mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
ThuVienBenh.com hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đọc đã có được góc nhìn toàn diện hơn về căn bệnh này để bảo vệ sức khỏe xương khớp của bản thân và người thân.
Các câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Viêm gân tứ đầu đùi có tự khỏi không?
Trong một số trường hợp nhẹ và nếu người bệnh nghỉ ngơi hợp lý, tình trạng viêm có thể tự cải thiện. Tuy nhiên, để tránh tái phát và rủi ro rách gân, vẫn nên đến cơ sở y tế để được tư vấn điều trị.
2. Mất bao lâu để hồi phục hoàn toàn?
Thời gian hồi phục dao động từ 2–6 tuần với điều trị bảo tồn. Với những trường hợp nặng hơn hoặc cần phẫu thuật, thời gian có thể kéo dài vài tháng.
3. Có nên tiếp tục chơi thể thao khi bị viêm gân không?
Không nên. Việc tiếp tục vận động có thể khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn, làm chậm quá trình phục hồi và tăng nguy cơ rách gân.
4. Tập gym có gây viêm gân không?
Tập gym không gây viêm gân nếu bạn luyện tập đúng cách. Tuy nhiên, tập sai kỹ thuật, nâng tạ quá nặng hoặc thiếu khởi động có thể gây tổn thương gân.
5. Viêm gân tứ đầu đùi có di truyền không?
Không. Đây là bệnh lý cơ học do thói quen vận động và chấn thương gây ra, không liên quan đến yếu tố di truyền.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.