U xơ tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến nhất, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Trong số các loại u xơ, u xơ tử cung trong cơ là thể thường gặp và có ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe sinh sản cũng như chất lượng cuộc sống. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến các phương pháp điều trị khoa học và hiệu quả.
U xơ tử cung trong cơ là gì?
U xơ tử cung trong cơ (Intramural fibroid) là khối u lành tính phát triển trong lớp cơ tử cung – còn gọi là lớp cơ trơn (myometrium). Đây là vị trí phổ biến nhất của u xơ tử cung, chiếm khoảng 70-80% tổng số các trường hợp u xơ tử cung.
Cấu trúc tử cung và vai trò của lớp cơ tử cung
Tử cung bao gồm ba lớp chính:
- Lớp nội mạc tử cung: lớp lót bên trong tử cung, nơi trứng đã thụ tinh sẽ làm tổ.
- Lớp cơ tử cung (myometrium): lớp cơ dày bao quanh tử cung, có chức năng co bóp trong kỳ kinh nguyệt và trong quá trình sinh nở.
- Lớp thanh mạc: lớp bao ngoài cùng của tử cung.
Khi khối u hình thành và phát triển bên trong lớp cơ tử cung, nó có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau tùy theo kích thước và vị trí.
Nguyên nhân hình thành u xơ tử cung trong cơ
Mặc dù cho đến nay chưa có nguyên nhân chính xác tuyệt đối về cơ chế gây ra u xơ tử cung, nhưng các nghiên cứu chỉ ra một số yếu tố nguy cơ rõ rệt.
Rối loạn nội tiết tố
Estrogen và progesterone – hai hormone sinh dục nữ – được xem là yếu tố kích thích tăng sinh tế bào cơ tử cung, dẫn đến sự hình thành khối u. Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (25-45 tuổi) có nguy cơ cao do nồng độ hormone ở mức cao ổn định.
Di truyền và yếu tố nguy cơ
- Tiền sử gia đình có mẹ hoặc chị/em gái bị u xơ tử cung.
- Phụ nữ da đen có nguy cơ mắc u xơ tử cung cao hơn 2-3 lần so với phụ nữ da trắng.
Các yếu tố lối sống và môi trường
- Thừa cân, béo phì (chỉ số BMI > 30).
- Chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít rau xanh, chất xơ.
- Tiếp xúc với estrogen tổng hợp qua thuốc hoặc thực phẩm chứa hormone.
Triệu chứng thường gặp của u xơ tử cung trong cơ
Không phải ai có u xơ cũng biểu hiện triệu chứng rõ rệt, nhưng khi khối u phát triển lớn hơn hoặc nằm ở vị trí nhạy cảm, bệnh nhân có thể gặp những biểu hiện sau:
Rối loạn kinh nguyệt
- Kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày.
- Máu kinh ra nhiều, có thể gây thiếu máu.
- Chu kỳ không đều, đôi khi có xuất huyết giữa kỳ.
Đau vùng chậu, đau lưng
Khối u phát triển trong cơ tử cung gây áp lực lên các cơ quan lân cận như bàng quang, ruột hoặc dây chằng chậu, dẫn đến:
- Đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc thắt lưng.
- Cảm giác căng tức, khó chịu liên tục ở vùng bụng dưới.
Vấn đề tiểu tiện, tiêu hóa
- Đi tiểu nhiều lần, tiểu khó do khối u chèn ép bàng quang.
- Táo bón kéo dài nếu khối u chèn vào trực tràng.
Ảnh hưởng đến khả năng mang thai
Theo các chuyên gia sản phụ khoa, u xơ tử cung trong cơ có thể gây ra:
- Giảm khả năng thụ thai tự nhiên do biến dạng buồng tử cung.
- Tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non nếu thai bám gần vị trí khối u.
Chẩn đoán u xơ tử cung trong cơ
Để xác định chính xác tình trạng và vị trí khối u xơ, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều kỹ thuật chẩn đoán sau:
Siêu âm bụng, siêu âm đầu dò âm đạo
Đây là phương pháp phổ biến, nhanh chóng, chi phí thấp và cho kết quả chính xác tới 80-90% đối với các khối u kích thước trung bình trở lên.
Cộng hưởng từ (MRI)
Chỉ định khi cần đánh giá chi tiết vị trí, số lượng khối u và phân biệt với các loại u khác. MRI cho hình ảnh rõ nét và độ phân giải cao.
Nội soi buồng tử cung
Kỹ thuật này giúp bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong tử cung để phát hiện các khối u dưới niêm mạc hoặc xác định độ lồi của u xơ từ lớp cơ vào lòng tử cung.
Phân loại và vị trí khối u xơ trong tử cung
Theo vị trí xuất hiện, u xơ tử cung được chia làm ba nhóm chính:
U xơ dưới niêm mạc
Phát triển ngay dưới lớp nội mạc tử cung, thường gây rong kinh, xuất huyết bất thường và ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản.
U xơ trong cơ tử cung (chủ đề chính)
Khối u nằm sâu trong lớp cơ tử cung, có thể phát triển ra cả hai phía – vào lòng tử cung và ra lớp thanh mạc, gây đau, nặng bụng và chèn ép cơ quan lân cận.
U xơ dưới thanh mạc
Phát triển ra phía ngoài tử cung, ít ảnh hưởng đến kinh nguyệt nhưng có thể chèn vào bàng quang hoặc trực tràng nếu khối u lớn.
Biến chứng có thể gặp nếu không điều trị kịp thời
U xơ tử cung trong cơ, nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người bệnh.
Thiếu máu nặng
Kinh nguyệt kéo dài và mất máu nhiều là nguyên nhân phổ biến dẫn đến thiếu máu mạn tính. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như:
- Mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao.
- Tim đập nhanh, khó thở khi vận động nhẹ.
Gây vô sinh hoặc sảy thai
Khối u xơ làm biến dạng lòng tử cung hoặc cản trở sự làm tổ của phôi thai, từ đó làm giảm khả năng mang thai tự nhiên. Ngoài ra, u xơ lớn có thể gây sảy thai liên tiếp hoặc sinh non.
Tăng nguy cơ ung thư (hiếm)
U xơ tử cung lành tính nhưng rất hiếm khi (
Phương pháp điều trị u xơ tử cung trong cơ
Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào tuổi tác, mong muốn sinh con, kích thước và vị trí khối u cũng như các triệu chứng đi kèm.
Điều trị nội khoa
- Sử dụng thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen).
- Thuốc điều hòa nội tiết tố (GnRH agonist, progestin) giúp làm nhỏ khối u tạm thời.
- Chỉ định cho các trường hợp triệu chứng nhẹ hoặc chưa có chỉ định phẫu thuật.
Phẫu thuật bóc nhân xơ
Thường áp dụng cho phụ nữ trẻ, chưa có con, mong muốn bảo tồn tử cung. Phẫu thuật bóc khối u khỏi cơ tử cung bằng nội soi hoặc mổ hở.
Cắt tử cung bán phần hoặc toàn phần
Lựa chọn cuối cùng khi khối u lớn, tái phát nhiều lần, người bệnh không còn nhu cầu sinh con. Có thể cắt tử cung hoàn toàn hoặc giữ lại phần cổ tử cung.
Kỹ thuật nút mạch (UAE)
Là phương pháp điều trị ít xâm lấn, sử dụng ống thông để đưa vật liệu làm tắc mạch máu nuôi khối u, khiến u teo nhỏ. Thích hợp với người không muốn phẫu thuật nhưng vẫn mong muốn bảo tồn tử cung.
Phòng ngừa và theo dõi sau điều trị
Chế độ ăn uống, vận động hợp lý
Không có biện pháp phòng ngừa tuyệt đối nhưng duy trì lối sống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
- Hạn chế thịt đỏ, chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn.
- Vận động thể chất đều đặn (30 phút/ngày).
Khám phụ khoa định kỳ
Khám định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm u xơ và theo dõi kích thước khối u sau điều trị. Đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ trên 35 tuổi hoặc có tiền sử gia đình bị u xơ tử cung.
Câu chuyện thực tế: “Tôi đã vượt qua u xơ tử cung trong cơ như thế nào”
Chẩn đoán ban đầu gây hoang mang
Chị H.T.T. (35 tuổi, TP.HCM) từng bị rong kinh kéo dài, đau bụng dưới dữ dội mỗi kỳ kinh. Sau khi siêu âm tại bệnh viện chuyên khoa, chị được chẩn đoán có khối u xơ 5cm trong cơ tử cung. “Lúc đó mình rất lo sợ vì nghe nói có thể phải cắt bỏ tử cung,” chị chia sẻ.
Quyết định điều trị và hành trình phục hồi
Sau khi được tư vấn kỹ lưỡng, chị T. chọn phương pháp bóc nhân xơ bằng nội soi. Ca mổ thành công, chỉ sau 3 ngày chị đã được xuất viện. “Hiện tại sức khỏe mình tốt, chu kỳ kinh đều và sau một năm mình đã mang thai tự nhiên,” chị nói với nụ cười rạng rỡ.
Kết luận
U xơ tử cung trong cơ là bệnh lý phổ biến và không nên xem nhẹ. Phát hiện sớm qua thăm khám định kỳ, kết hợp với phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp người bệnh phục hồi tốt và duy trì khả năng sinh sản. Việc lựa chọn bác sĩ chuyên khoa uy tín và cập nhật kiến thức y học từ các nguồn đáng tin cậy như ThuVienBenh.com là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân.
FAQ – Câu hỏi thường gặp
1. U xơ tử cung trong cơ có tự biến mất không?
Không. U xơ không thể tự biến mất mà chỉ có thể ngừng phát triển hoặc nhỏ lại khi mãn kinh do giảm nội tiết tố.
2. Có cần mổ tất cả các loại u xơ tử cung trong cơ?
Không. Nếu khối u nhỏ, không gây triệu chứng thì chỉ cần theo dõi định kỳ. Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi có dấu hiệu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc khả năng sinh sản.
3. Điều trị nội khoa có giúp khỏi hoàn toàn u xơ?
Điều trị nội khoa chỉ có tác dụng kiểm soát triệu chứng và làm nhỏ u tạm thời, không loại bỏ hoàn toàn khối u.
4. U xơ tử cung trong cơ có ảnh hưởng đến mang thai không?
Có. Tùy vào kích thước và vị trí, u xơ có thể làm giảm khả năng thụ thai hoặc tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ như sảy thai, sinh non.
5. Sau điều trị u xơ tử cung trong cơ có thể tái phát không?
Có. U xơ có thể tái phát, đặc biệt khi chưa cắt tử cung hoàn toàn. Do đó, người bệnh cần được theo dõi định kỳ sau điều trị.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.