Trong xã hội hiện đại, ngày càng nhiều phụ nữ lựa chọn trì hoãn sinh con để tập trung phát triển sự nghiệp hoặc vì lý do cá nhân. Tuy nhiên, điều này đi kèm với một thách thức không nhỏ: chất lượng và số lượng noãn sẽ suy giảm theo thời gian. Trong bối cảnh đó, trữ đông noãn trở thành một giải pháp y học tiên tiến giúp phụ nữ chủ động bảo tồn khả năng sinh sản của mình trong tương lai.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khả năng mang thai tự nhiên của phụ nữ bắt đầu giảm rõ rệt từ sau tuổi 35. Trữ đông noãn không chỉ mở ra hy vọng cho phụ nữ hiện đại, mà còn mang lại cơ hội làm mẹ cho bệnh nhân ung thư, người bị hiếm muộn hay những người có nguy cơ mãn kinh sớm.
Trữ đông noãn là gì?
Định nghĩa và khái niệm
Trữ đông noãn (hay còn gọi là đông lạnh trứng) là một kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại, trong đó noãn (trứng) của người phụ nữ được lấy ra từ buồng trứng, sau đó bảo quản ở nhiệt độ cực thấp (-196°C) bằng nitơ lỏng. Mục tiêu là giữ được chất lượng noãn trong nhiều năm để sử dụng trong tương lai khi người phụ nữ sẵn sàng mang thai.
Kỹ thuật này cho phép phụ nữ bảo tồn khả năng sinh sản trong trường hợp chưa có kế hoạch sinh con hoặc trước khi trải qua các liệu pháp điều trị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như hóa trị, xạ trị.
Lịch sử và sự phát triển của kỹ thuật
Trữ đông noãn lần đầu tiên được thực hiện thành công vào những năm 1980, nhưng tỷ lệ sống sót của noãn sau rã đông khi đó khá thấp do kỹ thuật còn thô sơ. Mãi đến đầu thế kỷ 21, phương pháp vitrification (đông lạnh thủy tinh hóa) ra đời, giúp nâng tỷ lệ sống sót của noãn lên đến 90%, thậm chí cao hơn trong các trung tâm chuyên sâu.
Ngày nay, kỹ thuật này được ứng dụng rộng rãi tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, với hiệu quả và độ an toàn ngày càng được cải thiện rõ rệt.
Những ai nên thực hiện trữ đông noãn?
Trữ đông noãn không chỉ dành cho phụ nữ muốn trì hoãn sinh con mà còn là “cứu cánh” cho nhiều trường hợp đặc biệt. Dưới đây là các nhóm đối tượng được khuyến nghị nên cân nhắc trữ noãn:
Phụ nữ trì hoãn sinh con vì sự nghiệp
Nhiều phụ nữ ngày nay lựa chọn kết hôn và sinh con muộn hơn thế hệ trước. Tuy nhiên, sau tuổi 35, khả năng sinh sản suy giảm nhanh chóng, đặc biệt là chất lượng noãn. Trữ đông noãn ở độ tuổi 25–35 giúp đảm bảo nguồn noãn chất lượng cao để sử dụng sau này khi họ đã sẵn sàng làm mẹ.
Bệnh nhân ung thư trước khi điều trị
Các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến buồng trứng, làm giảm hoặc mất khả năng sinh sản. Việc trữ đông noãn trước điều trị là một giải pháp bảo tồn khả năng làm mẹ sau khi khỏi bệnh.
Cặp đôi vô sinh, trục trặc sinh sản
Trong một số trường hợp, bác sĩ khuyên nên trữ noãn trước khi tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc điều trị hỗ trợ sinh sản dài hạn. Điều này giúp linh hoạt trong các chu kỳ điều trị tiếp theo mà không cần chọc hút trứng nhiều lần.
Phụ nữ có tiền sử bệnh lý ảnh hưởng đến sinh sản
Những người có nguy cơ mãn kinh sớm, suy buồng trứng, u nang buồng trứng, hoặc có tiền sử gia đình liên quan đến vô sinh nên cân nhắc trữ noãn sớm. Đây là biện pháp dự phòng giúp giữ lại “cơ hội cuối cùng” làm mẹ bằng chính trứng của mình.
Quy trình trữ đông noãn diễn ra như thế nào?
Quy trình trữ đông noãn thường kéo dài từ 2–3 tuần và bao gồm nhiều bước theo dõi chặt chẽ để đảm bảo an toàn cũng như tối ưu số lượng, chất lượng noãn.
Kích thích buồng trứng và theo dõi noãn
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nội tiết để kích thích buồng trứng sản sinh nhiều noãn hơn bình thường. Trong suốt quá trình này, người bệnh được theo dõi bằng siêu âm và xét nghiệm hormone định kỳ để xác định thời điểm noãn trưởng thành.
Chọc hút trứng dưới hướng dẫn siêu âm
Khi noãn đủ trưởng thành (thường sau 10–12 ngày), bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật chọc hút trứng qua đường âm đạo bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm. Quy trình này được gây mê ngắn, không gây đau đớn và chỉ mất khoảng 15–20 phút.
Đông lạnh noãn bằng phương pháp vitrification
Sau khi lấy ra, các noãn đạt chất lượng sẽ được đông lạnh nhanh bằng kỹ thuật vitrification – giúp tránh hình thành tinh thể băng gây tổn hại tế bào. Đây là bước quan trọng giúp bảo quản toàn vẹn chất lượng noãn trong thời gian dài.
Lưu trữ và bảo quản noãn
Noãn sau khi được đông lạnh sẽ được lưu trữ trong bình chứa nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C. Mỗi mẫu noãn được gắn mã hóa riêng biệt và lưu giữ tại các trung tâm sinh sản đạt chuẩn quốc tế. Thời gian lưu trữ có thể lên đến 10–20 năm, tùy từng quy định pháp lý và điều kiện kỹ thuật.
Lợi ích của trữ đông noãn
Kéo dài khả năng sinh sản
Một trong những lợi ích rõ ràng nhất của trữ đông noãn là giúp phụ nữ duy trì khả năng sinh sản ở thời điểm mà chất lượng trứng vẫn tốt nhất. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người chưa sẵn sàng làm mẹ nhưng không muốn bỏ lỡ “thời điểm vàng” của sinh sản.
Chủ động kế hoạch sinh con
Trữ đông noãn mang lại sự chủ động tuyệt đối cho phụ nữ trong việc lựa chọn thời điểm phù hợp để có con, mà không bị phụ thuộc vào yếu tố tuổi tác hay áp lực thời gian sinh học. Họ có thể tập trung vào học vấn, sự nghiệp hoặc tìm kiếm người bạn đời lý tưởng.
Tăng cơ hội làm mẹ cho bệnh nhân ung thư
Đối với bệnh nhân ung thư, trữ đông noãn là lựa chọn tối ưu giúp bảo tồn thiên chức làm mẹ. Nhiều phụ nữ sau điều trị đã sử dụng lại trứng được đông lạnh trước đó để thực hiện IVF và sinh con thành công.
Hỗ trợ điều trị hiếm muộn trong tương lai
Đối với các cặp vợ chồng hiếm muộn, việc có nguồn noãn được trữ sẵn giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm áp lực tâm lý trong quá trình điều trị sinh sản kéo dài.
Rủi ro và hạn chế cần lưu ý
Tỷ lệ sống sót của noãn sau rã đông
Dù kỹ thuật vitrification hiện đại có thể giúp tỷ lệ sống sót của noãn lên tới 90–95%, nhưng vẫn có một tỷ lệ nhỏ bị hư hỏng sau rã đông. Ngoài ra, chất lượng noãn sau rã đông phụ thuộc nhiều vào tuổi trữ trứng và cơ địa từng người.
Nguy cơ biến chứng khi chọc hút trứng
Chọc hút trứng là thủ thuật xâm lấn tối thiểu nhưng vẫn có thể gây ra một số biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng hoặc quá kích buồng trứng (OHSS). Tuy nhiên, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, nguy cơ này thường rất thấp.
Chi phí cao và chưa được BHYT hỗ trợ
Chi phí trữ đông noãn tại Việt Nam dao động từ 20–30 triệu đồng cho một chu kỳ, chưa bao gồm chi phí lưu trữ hàng năm (khoảng 2–5 triệu đồng/năm). Hiện nay, thủ thuật này chưa được Bảo hiểm Y tế chi trả, nên là một rào cản đối với nhiều người.
Không đảm bảo chắc chắn mang thai
Mặc dù giúp tăng khả năng có con trong tương lai, nhưng trữ đông noãn không đảm bảo tuyệt đối thành công mang thai. Kết quả còn phụ thuộc vào chất lượng tinh trùng, điều kiện nội mạc tử cung, và nhiều yếu tố khác.
Trữ đông noãn tại Việt Nam hiện nay
Các bệnh viện và cơ sở thực hiện uy tín
Hiện tại, nhiều bệnh viện lớn và trung tâm hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam đã thực hiện kỹ thuật trữ đông noãn đạt chuẩn quốc tế như:
- Bệnh viện Từ Dũ
- Bệnh viện Phụ sản Trung Ương
- Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
- Hệ thống IVF Hồng Ngọc, IVF Vinmec
Chi phí tham khảo tại một số bệnh viện
| Cơ sở | Chi phí trữ đông noãn (lần đầu) | Chi phí lưu trữ mỗi năm |
|---|---|---|
| BV Tâm Anh | 25 – 30 triệu đồng | 2 – 4 triệu đồng |
| BV Từ Dũ | 20 – 25 triệu đồng | 2 triệu đồng |
| IVF Vinmec | 28 – 35 triệu đồng | 3 – 5 triệu đồng |
Những lưu ý khi lựa chọn cơ sở trữ đông
Người bệnh nên tìm hiểu kỹ về năng lực chuyên môn, hệ thống lưu trữ, đội ngũ bác sĩ, cũng như quy trình bảo mật và an toàn sinh học của nơi thực hiện. Ưu tiên các cơ sở có giấy phép, chứng nhận và phản hồi tích cực từ bệnh nhân.
Câu chuyện thật: Nữ giảng viên trẻ và hành trình trữ đông noãn
“Năm 32 tuổi, tôi quyết định trữ đông noãn sau khi chứng kiến mẹ mình mãn kinh sớm ở tuổi 40. Tôi không muốn đánh mất khả năng làm mẹ chỉ vì mải mê sự nghiệp. Nhờ trữ đông noãn tại một trung tâm uy tín, giờ đây tôi có thể yên tâm theo đuổi giấc mơ giáo dục mà không lo lắng về sinh sản.”
– Thảo N., giảng viên đại học tại Hà Nội
Tương lai của trữ đông noãn – Xu hướng toàn cầu
Phụ nữ hiện đại và quyền làm chủ sinh sản
Trữ đông noãn không chỉ là một tiến bộ y học, mà còn là biểu tượng cho quyền tự quyết sinh sản của phụ nữ. Tại các quốc gia phát triển, nhiều công ty lớn còn tài trợ chi phí trữ noãn cho nhân viên nữ như một chính sách phúc lợi.
Dự đoán về xu hướng gia tăng tại Việt Nam
Tại Việt Nam, nhận thức về kỹ thuật này đang ngày càng cải thiện. Dự đoán trong 5–10 năm tới, số lượng phụ nữ trữ đông noãn sẽ tăng mạnh, đặc biệt ở các đô thị lớn – nơi áp lực công việc và sự nghiệp tác động rõ rệt đến quyết định làm mẹ.
Tổng kết
Khi nào nên cân nhắc trữ đông noãn?
Phụ nữ nên cân nhắc trữ đông noãn khi đang ở độ tuổi 25–35, chưa sẵn sàng sinh con, có nguy cơ suy giảm sinh sản sớm hoặc sắp trải qua các phương pháp điều trị y tế ảnh hưởng đến buồng trứng.
Trữ đông noãn không chỉ là giải pháp, mà còn là quyền lựa chọn
Trong một thế giới mà phụ nữ ngày càng tự chủ và mạnh mẽ, việc chủ động bảo tồn khả năng làm mẹ là điều hoàn toàn chính đáng. Trữ đông noãn không hứa hẹn chắc chắn bạn sẽ làm mẹ, nhưng chắc chắn trao cho bạn cơ hội và lựa chọn.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Trữ đông noãn bao lâu là tốt nhất?
Thời điểm lý tưởng là từ 25–35 tuổi, khi chất lượng và số lượng noãn ở mức cao nhất.
2. Trứng trữ đông có sử dụng được bao lâu?
Noãn có thể được lưu trữ tới 10–20 năm tùy vào cơ sở y tế và tình trạng bảo quản.
3. Sau khi rã đông, trứng có còn sử dụng để sinh con được không?
Có. Tỷ lệ thành công phụ thuộc vào chất lượng noãn, kỹ thuật IVF và tình trạng sức khỏe người mẹ.
4. Trữ đông noãn có ảnh hưởng đến buồng trứng hay không?
Không. Quy trình chọc hút trứng không làm tổn hại đến khả năng sinh sản tự nhiên của buồng trứng.
5. Có nên trữ đông noãn nếu chưa có ý định sinh con trong 5–10 năm tới?
Có. Trữ đông noãn càng sớm, khả năng thành công sau này càng cao vì chất lượng trứng tốt hơn.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.