Ngày nay, khi y học sinh sản không ngừng phát triển, việc bảo tồn khả năng sinh sản không còn là điều xa vời với phụ nữ gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư, hoặc những người muốn trì hoãn việc sinh con. Một trong những phương pháp tiên tiến và mang tính đột phá nhất hiện nay chính là trữ đông mô buồng trứng. Kỹ thuật này không chỉ giúp bảo toàn khả năng làm mẹ, mà còn khôi phục nội tiết tố tự nhiên cho phụ nữ, mở ra nhiều hy vọng mới cho tương lai sinh sản.
Trữ đông mô buồng trứng là gì?
Khái niệm và nguyên lý
Trữ đông mô buồng trứng (Ovarian Tissue Cryopreservation – OTC) là kỹ thuật lấy và bảo quản mô buồng trứng – nơi chứa hàng nghìn nang noãn nguyên thủy – bằng cách làm lạnh nhanh hoặc chậm trong nitơ lỏng ở nhiệt độ cực thấp (-196°C). Khi cần, mô này có thể được cấy ghép trở lại cơ thể để phục hồi chức năng buồng trứng cả về mặt sinh sản lẫn nội tiết.
Quy trình thực hiện chi tiết
- Đánh giá chỉ định: Bác sĩ chuyên khoa sản – nội tiết sinh sản sẽ đánh giá sức khỏe sinh sản tổng thể, chức năng buồng trứng và nguy cơ vô sinh.
- Phẫu thuật lấy mô: Một phần vỏ buồng trứng được phẫu thuật lấy ra bằng phương pháp nội soi ổ bụng.
- Xử lý và đông lạnh: Mô được cắt nhỏ, xử lý tại phòng lab vô trùng và trữ đông bằng kỹ thuật vitrification hoặc đông lạnh chậm.
- Lưu trữ lâu dài: Mô được bảo quản trong nitơ lỏng tại ngân hàng mô sinh sản trong thời gian dài (có thể lên tới 10–20 năm).
Hình ảnh thực tế
Đối tượng phù hợp với phương pháp trữ đông mô buồng trứng
Bệnh nhân ung thư chuẩn bị hóa trị/xạ trị
Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM), các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị có thể gây tổn thương không thể phục hồi cho buồng trứng. Việc trữ mô trước điều trị giúp bảo tồn khả năng làm mẹ sau khi bệnh được kiểm soát.
Trẻ em gái chưa dậy thì
Trữ đông trứng yêu cầu quá trình kích thích buồng trứng và chọc hút trứng, điều này không thể thực hiện ở trẻ gái chưa có kinh nguyệt. Vì vậy, OTC là lựa chọn duy nhất để bảo tồn khả năng sinh sản cho các bé gái bị ung thư hoặc mắc bệnh di truyền.
Phụ nữ có nguy cơ suy buồng trứng sớm
Phụ nữ mắc các bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, hoặc có tiền sử gia đình bị suy buồng trứng sớm có thể lựa chọn trữ mô để dự phòng khả năng sinh sản trước khi chức năng buồng trứng suy giảm.
Người muốn trì hoãn sinh con vì lý do cá nhân
Phụ nữ hiện đại ngày càng có xu hướng tập trung cho sự nghiệp, tài chính hoặc chờ đợi điều kiện thích hợp để làm mẹ. Tuy nhiên, tuổi tác là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng và chất lượng trứng. OTC có thể được thực hiện như một giải pháp “đóng băng thời gian sinh sản”.
Hình ảnh minh họa các đối tượng phù hợp
Lợi ích nổi bật của trữ đông mô buồng trứng
Khả năng phục hồi chức năng sinh sản tự nhiên
So với trữ đông trứng, OTC có thể giúp phục hồi toàn bộ chức năng buồng trứng sau khi ghép lại. Nghĩa là, người phụ nữ có thể mang thai tự nhiên mà không cần can thiệp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Phục hồi nội tiết tố
Mô buồng trứng sau khi cấy ghép có khả năng sản sinh hormone estrogen và progesterone, giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường và giảm các triệu chứng mãn kinh sớm.
Có thể áp dụng cho mọi lứa tuổi
Từ bé gái chưa dậy thì đến phụ nữ trưởng thành đều có thể áp dụng kỹ thuật này. Đây là ưu điểm vượt trội mà các phương pháp trữ đông trứng không có.
Thời gian bảo quản lâu dài
Các nghiên cứu cho thấy mô buồng trứng có thể được trữ đông và sử dụng sau hơn 10 năm mà vẫn duy trì khả năng sinh học.
Trích dẫn chuyên gia
“Trữ mô buồng trứng không chỉ là cứu cánh cho bệnh nhân ung thư trẻ tuổi mà còn là lựa chọn chủ động giúp phụ nữ hiện đại quản lý khả năng sinh sản một cách thông minh.” – PGS.TS.BS Lê Hoàng, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Hình ảnh minh họa lợi ích
Những thách thức và hạn chế của kỹ thuật trữ đông mô buồng trứng
Tính xâm lấn của thủ thuật
Quy trình lấy mô buồng trứng cần can thiệp bằng phẫu thuật nội soi hoặc mổ hở. Dù là tiểu phẫu, song vẫn tồn tại rủi ro như nhiễm trùng, chảy máu hoặc tổn thương mô lành lân cận.
Chi phí cao
Chi phí cho toàn bộ quy trình – bao gồm phẫu thuật lấy mô, xử lý trong phòng lab, trữ đông, lưu trữ dài hạn và cấy ghép lại – có thể cao hơn nhiều so với các phương pháp bảo tồn sinh sản khác như trữ đông trứng hoặc phôi.
Tỷ lệ thành công còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố
Dù nhiều ca sinh thành công đã được ghi nhận, tỷ lệ mang thai và sinh sống phụ thuộc vào tuổi người bệnh khi lấy mô, chất lượng mô, thời gian bảo quản và kỹ thuật ghép lại.
Không áp dụng được với ung thư di căn buồng trứng
Với những bệnh nhân ung thư đã xâm lấn đến mô buồng trứng, nguy cơ cấy ghép tế bào ung thư trở lại cơ thể là có thật. Do đó, nhóm đối tượng này cần được đánh giá kỹ càng và có thể không đủ điều kiện thực hiện OTC.
Kết quả và tỷ lệ thành công trên thế giới
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Fertility and Sterility (2023), hơn 200 ca sinh sống thành công nhờ trữ mô buồng trứng đã được ghi nhận toàn cầu. Trong đó:
- Tỷ lệ khôi phục chu kỳ kinh nguyệt sau ghép đạt tới 90-95%.
- Tỷ lệ mang thai tự nhiên hoặc thông qua hỗ trợ sinh sản khoảng 30-40% tùy trung tâm.
- Thời gian mô còn hoạt động sau khi ghép trung bình là 4-7 năm.
Ở Việt Nam, các trung tâm hỗ trợ sinh sản hàng đầu như Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã bắt đầu triển khai kỹ thuật này với kết quả khả quan.
Lời khuyên từ chuyên gia
“Trữ đông mô buồng trứng là bước tiến lớn của y học sinh sản, nhưng cần được thực hiện tại các trung tâm uy tín với đội ngũ chuyên môn cao. Người bệnh cần được tư vấn kỹ lưỡng để xác định đây có phải là phương pháp phù hợp nhất không.” – TS.BS Nguyễn Hữu Trung, Bộ môn Phụ sản – Đại học Y Dược TP.HCM.
Những câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Trữ mô buồng trứng có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản tự nhiên không?
Kỹ thuật này giúp bảo tồn và khôi phục khả năng sinh sản tự nhiên. Sau khi ghép lại, nhiều phụ nữ có thể mang thai mà không cần IVF.
2. Có giới hạn độ tuổi để trữ đông mô buồng trứng không?
Không có giới hạn tuyệt đối, nhưng phụ nữ dưới 35 tuổi có số lượng và chất lượng nang noãn tốt hơn, giúp tăng hiệu quả bảo tồn sinh sản.
3. Mô được bảo quản tối đa bao lâu?
Các nghiên cứu cho thấy mô có thể được bảo quản đến 10–20 năm mà vẫn giữ được chức năng sinh học.
4. Sau khi ghép mô, có phải điều trị hormone không?
Thông thường, nếu mô hoạt động tốt, người phụ nữ không cần dùng thêm hormone thay thế.
5. Mô buồng trứng sau khi ghép có nguy cơ tái phát ung thư không?
Nguy cơ này chỉ xảy ra với những bệnh nhân ung thư di căn đến buồng trứng. Vì vậy, cần sàng lọc kỹ trước khi ghép lại.
Kết luận: Giá trị của trữ đông mô buồng trứng trong bảo tồn sinh sản
Trữ đông mô buồng trứng là giải pháp tối ưu và toàn diện cho phụ nữ có nguy cơ mất khả năng sinh sản, đặc biệt là bệnh nhân ung thư và trẻ chưa dậy thì. Phương pháp này không chỉ giữ lại cơ hội làm mẹ mà còn giúp phục hồi nội tiết tố, nâng cao chất lượng cuộc sống. Dù vẫn còn một số thách thức về chi phí và tính chuyên môn cao, nhưng tiềm năng và hiệu quả thực tế của OTC đã được chứng minh rõ rệt.
Hành động ngay hôm nay để bảo vệ tương lai sinh sản của bạn
Đừng để bệnh tật hay thời gian lấy đi cơ hội làm mẹ của bạn. Hãy liên hệ với các trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín để được tư vấn miễn phí về trữ đông mô buồng trứng và lựa chọn giải pháp phù hợp nhất cho bản thân.
Liên hệ ngay với Trung tâm Hỗ trợ sinh sản gần bạn để được tư vấn chuyên sâu và cá nhân hóa.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.