Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp: Nguyên Nhân, Cảnh Báo Bệnh Lý Và Cách Xử Lý

Tiếng lạo xạo trong khớp có thể là hiện tượng sinh lý bình thường hoặc dấu hiệu cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nguy hiểm như thoái hóa khớp, viêm khớp, hay tổn thương sụn chêm. Nhiều người chủ quan khi nghe thấy tiếng kêu trong khớp mà không đi khám, đến khi bệnh trở nặng mới nhận ra tầm quan trọng của việc chẩn đoán và điều trị sớm.

Bài viết dưới đây từ ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ tiếng kêu trong khớp là gì, nguyên nhân nào gây ra hiện tượng này, dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý và cách điều trị hiệu quả nhất hiện nay.

Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp Là Gì?

Tiếng lạo xạo trong khớp (còn gọi là tiếng lục cục, răng rắc, lách cách…) là hiện tượng phát ra âm thanh khi chúng ta cử động một hoặc nhiều khớp như đầu gối, cổ tay, cổ chân, khớp vai hoặc khớp háng. Âm thanh này có thể xảy ra tự nhiên mà không gây đau, nhưng cũng có thể đi kèm cảm giác đau nhức, khó chịu hoặc hạn chế vận động.

Hiện tượng này không hiếm gặp. Theo thống kê của Hiệp hội Thấp khớp học Hoa Kỳ (ACR), khoảng 25% người trưởng thành từng trải qua ít nhất một lần nghe tiếng kêu bất thường trong khớp.

Phân biệt hai nhóm tiếng kêu trong khớp:

• Tiếng kêu sinh lý: không đi kèm với đau, không sưng khớp, thường xảy ra khi thay đổi tư thế hoặc vận động sau một thời gian không hoạt động.
• Tiếng kêu bệnh lý: xuất hiện cùng triệu chứng đau, sưng, cứng khớp hoặc hạn chế cử động – thường là dấu hiệu của các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng.

Nguyên Nhân Gây Ra Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp

Nguyên Nhân Sinh Lý (Không Nguy Hiểm)

Trong nhiều trường hợp, tiếng lạo xạo trong khớp hoàn toàn không nguy hiểm, chỉ là phản ứng cơ học tự nhiên của cơ thể:

• Bong bóng khí trong dịch khớp: Khi khớp cử động đột ngột, áp lực thay đổi khiến bong bóng khí CO₂ và N₂ trong dịch hoạt dịch vỡ ra, tạo âm thanh “rắc”. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường.
• Gân hoặc dây chằng trượt qua xương: Gân hoặc dây chằng có thể thay đổi vị trí, trượt qua phần xương lồi rồi bật lại vị trí cũ, gây ra tiếng kêu lách cách.
• Khớp khô do ít vận động: Ở người làm việc văn phòng, người ít vận động, dịch khớp không được “bôi trơn” đều đặn khiến âm thanh dễ phát ra khi vận động trở lại.

Nguyên Nhân Bệnh Lý (Cần Điều Trị)

Nếu tiếng lạo xạo xảy ra thường xuyên, kèm theo đau nhức hoặc sưng viêm, rất có thể bạn đang gặp các vấn đề bệnh lý ở khớp:

• Thoái hóa khớp: Là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở người trên 50 tuổi. Sụn khớp bị mài mòn theo thời gian, không còn êm ái khi vận động, tạo ra tiếng lạo xạo khi cử động. Khớp gối và khớp háng là những vị trí dễ bị thoái hóa nhất.
• Viêm khớp: Các loại viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp do nhiễm khuẩn hoặc viêm khớp phản ứng đều có thể gây ra âm thanh bất thường do sưng, viêm, biến dạng bề mặt khớp.
• Chấn thương khớp: Rách sụn chêm, bong gân, trật khớp do tai nạn hoặc vận động sai kỹ thuật có thể dẫn tới mất ổn định khớp, tạo âm thanh bất thường khi cử động.
• Loạn sản khớp (bẩm sinh hoặc mắc phải): Một số người trẻ cũng có thể nghe tiếng kêu trong khớp do cấu trúc bất thường hoặc sai lệch trục khớp bẩm sinh.

Triệu Chứng Đi Kèm Cần Cảnh Giác

Khi nghe thấy tiếng lạo xạo trong khớp, đặc biệt nếu kèm theo một số triệu chứng sau, bạn không nên chủ quan:

• Đau nhức âm ỉ hoặc đau tăng khi vận động
• Khớp bị sưng, nóng đỏ, có cảm giác nóng rát
• Cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu
• Hạn chế vận động khớp, đi lại khó khăn
• Cảm giác khớp lỏng lẻo, yếu, không vững khi bước đi

Ví dụ: Một người phụ nữ 45 tuổi thường xuyên nghe thấy tiếng lạo xạo khi leo cầu thang, kèm theo đau nhức nhẹ sau mỗi buổi làm việc đứng lâu. Sau khi khám, bác sĩ chẩn đoán chị bị thoái hóa khớp gối giai đoạn đầu – cần điều trị sớm để tránh tiến triển nặng hơn.

Khi Nào Cần Đi Khám Bác Sĩ?

Không phải tất cả các tiếng lạo xạo đều nguy hiểm. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp chuyên gia cơ xương khớp trong các trường hợp sau:

• Tiếng kêu khớp xuất hiện thường xuyên, kéo dài trên 2 tuần
• Có triệu chứng đau, sưng hoặc hạn chế vận động
• Khớp biến dạng, lệch trục, yếu hoặc mất cảm giác
• Tiền sử bệnh xương khớp hoặc vừa bị chấn thương
• Tiếng kêu xuất hiện ở nhiều khớp khác nhau

Khuyến nghị từ chuyên gia: TS.BS. Nguyễn Thị Lan Hương (BV Bạch Mai) nhấn mạnh: “Tiếng kêu trong khớp không nên xem thường, đặc biệt nếu đi kèm triệu chứng sưng đau. Việc chẩn đoán sớm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn biến chứng khó hồi phục.”

Phương Pháp Chẩn Đoán Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tiếng kêu trong khớp, bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp chẩn đoán sau:

1. Khám lâm sàng

• Đánh giá mức độ đau, vị trí khớp bị ảnh hưởng
• Nghe và xác định loại âm thanh phát ra khi cử động
• Kiểm tra phạm vi vận động và độ ổn định của khớp

2. Chẩn đoán hình ảnh

• X-quang: Giúp phát hiện tổn thương xương, khe khớp hẹp, gai xương.
• Cộng hưởng từ (MRI): Đánh giá tình trạng sụn khớp, dây chằng, sụn chêm và mô mềm xung quanh.
• Siêu âm khớp: Hữu ích trong đánh giá tràn dịch khớp và viêm màng hoạt dịch.

3. Xét nghiệm cận lâm sàng

• Xét nghiệm máu: Phát hiện các dấu hiệu viêm, chỉ điểm bệnh tự miễn (như viêm khớp dạng thấp).
• Xét nghiệm dịch khớp: Trong trường hợp nghi ngờ viêm khớp nhiễm khuẩn hoặc gout.

Phương Pháp Điều Trị Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp

1. Điều Trị Không Dùng Thuốc

• Vật lý trị liệu: Các bài tập chuyên biệt giúp tăng cường sức mạnh cơ quanh khớp, cải thiện linh hoạt.
• Tập luyện phù hợp: Đi bộ, bơi lội, yoga hoặc đạp xe nhẹ nhàng có thể cải thiện sức khỏe khớp.
• Chườm nóng/lạnh: Hữu ích để giảm sưng và đau.
• Thay đổi thói quen vận động: Tránh ngồi xổm, leo cầu thang nhiều hoặc mang vác nặng quá mức.

2. Sử Dụng Thuốc

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, NSAIDs như ibuprofen, diclofenac.
• Thuốc giãn cơ hoặc chống viêm: Dùng khi có hiện tượng co cứng khớp hoặc viêm nặng.
• Thuốc hỗ trợ tái tạo sụn: Glucosamine, chondroitin, MSM.
• Thuốc đặc trị: Methotrexate, corticosteroid cho trường hợp viêm khớp tự miễn dưới chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

3. Can Thiệp Ngoại Khoa

• Nội soi khớp: Loại bỏ phần sụn hư tổn hoặc xử lý rách sụn chêm, dây chằng.
• Thay khớp: Áp dụng trong thoái hóa khớp giai đoạn cuối, khi khớp bị biến dạng nghiêm trọng.

Biện Pháp Phòng Ngừa Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp

Việc duy trì sức khỏe khớp không chỉ giúp ngăn tiếng kêu khó chịu mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh lý xương khớp mãn tính:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh gây áp lực lên khớp gối, khớp háng và cột sống.
• Tập thể dục đều đặn: Bơi, đi bộ, yoga giúp tăng cường lưu thông dịch khớp và cơ quanh khớp.
• Bổ sung dinh dưỡng cho xương khớp: Ăn nhiều thực phẩm chứa canxi, vitamin D, collagen type II, omega-3.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Duy trì độ nhớt của dịch hoạt dịch bôi trơn khớp.
• Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm tổn thương khớp, xử lý kịp thời.

Kết Luận

Tiếng lạo xạo trong khớp tuy có thể là hiện tượng bình thường, nhưng nếu đi kèm với triệu chứng đau, sưng hoặc hạn chế vận động thì không nên xem nhẹ. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng khớp, phòng ngừa biến chứng nghiêm trọng về sau.

Hãy lắng nghe cơ thể bạn – tiếng kêu trong khớp có thể là lời cảnh báo âm thầm của các bệnh lý xương khớp đang tiềm ẩn.

Nếu bạn đang gặp tình trạng tương tự, đừng chần chừ – hãy đến gặp chuyên gia cơ xương khớp để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.

FAQ – Giải Đáp Thắc Mắc Về Tiếng Lạo Xạo Trong Khớp

1. Tiếng lạo xạo trong khớp có nguy hiểm không?

Nếu không kèm đau hay sưng thì có thể là hiện tượng sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài và có biểu hiện viêm, đau – bạn cần đi khám vì có thể liên quan đến các bệnh lý như thoái hóa khớp hoặc viêm khớp.

2. Nghe tiếng kêu trong khớp khi ngồi xuống hay đứng lên là dấu hiệu gì?

Rất có thể đây là dấu hiệu khớp đang bị thoái hóa nhẹ hoặc sụn khớp bị mòn. Nếu kèm theo đau hoặc cảm giác “kẹt khớp”, nên đi kiểm tra sớm.

3. Có nên dùng thực phẩm chức năng khi khớp kêu?

Các sản phẩm chứa glucosamine, chondroitin, collagen type II… có thể hỗ trợ phục hồi sụn khớp nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lâu dài.

4. Tập gym có làm khớp kêu nhiều hơn không?

Việc tập sai kỹ thuật hoặc quá tải có thể khiến khớp tổn thương và phát ra âm thanh. Nên tập dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên chuyên môn để tránh chấn thương.

5. Làm gì để giảm tiếng lạo xạo trong khớp tại nhà?

Chườm nóng, vận động nhẹ nhàng, bổ sung thực phẩm tốt cho khớp và duy trì cân nặng lý tưởng là những biện pháp hiệu quả để cải thiện tiếng kêu trong khớp.

📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín

🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.