Bệnh Paget xương là một rối loạn mạn tính ảnh hưởng đến sự thay thế và tái tạo xương, khiến xương trở nên yếu, biến dạng và dễ gãy. Dù không phổ biến như loãng xương, nhưng Paget xương lại âm thầm tiến triển và để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm.
Trên trang ThuVienBenh.com, chúng tôi mong muốn mang đến cho bạn thông tin chính xác, cập nhật và dễ hiểu về bệnh lý này. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị Paget xương qua bài viết dưới đây.
1. Bệnh Paget xương là gì?
1.1 Định nghĩa
Bệnh Paget xương (tên tiếng Anh: Paget’s Disease of Bone) là một dạng rối loạn chuyển hóa xương, trong đó quá trình phá hủy và tái tạo xương diễn ra không đồng bộ. Điều này dẫn đến hình thành các mô xương bất thường, yếu và biến dạng, làm tăng nguy cơ gãy xương, thoái hóa khớp và các biến chứng khác.
1.2 Paget xương ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể?
Paget có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều vùng xương khác nhau như: xương chậu, cột sống, xương đùi, xương sọ và xương cánh tay. Khi mắc bệnh, các vùng xương này thường:
- Phát triển nhanh hơn bình thường
- Trở nên dày nhưng yếu và giòn
- Biến dạng gây ảnh hưởng đến dáng đi hoặc chức năng vận động
1.3 Bệnh có phổ biến không?
Theo ước tính của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), khoảng 1-2% người trưởng thành trên 50 tuổi mắc bệnh Paget xương, chủ yếu ở các quốc gia phương Tây. Ở châu Á, bệnh ít phổ biến hơn nhưng không phải là hiếm.
2. Nguyên nhân gây bệnh Paget xương
2.1 Nguyên nhân di truyền
Khoảng 15-30% trường hợp Paget xương có yếu tố di truyền. Một số đột biến gen như SQSTM1 đã được xác định liên quan đến bệnh. Nếu trong gia đình có người mắc Paget xương, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.
2.2 Yếu tố môi trường
Dù chưa được khẳng định chắc chắn, nhưng các yếu tố như nhiễm độc kim loại nặng, sống trong môi trường công nghiệp hoặc tiếp xúc hóa chất lâu dài có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa xương, góp phần khởi phát bệnh.
2.3 Mối liên quan với virus (giả thuyết)
Một số nghiên cứu cho rằng, virus paramyxovirus (tương tự virus gây sởi hoặc viêm phổi) có thể là yếu tố kích hoạt hệ miễn dịch hoạt động bất thường, dẫn đến Paget xương. Tuy nhiên, đây vẫn đang là giả thuyết và cần được nghiên cứu thêm.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh Paget xương
3.1 Đau xương mãn tính
Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Cơn đau thường âm ỉ, kéo dài, không liên quan đến vận động. Đau tăng lên về đêm hoặc khi nghỉ ngơi.
3.2 Biến dạng xương
Khi bệnh tiến triển, xương bị cong hoặc dày bất thường, khiến người bệnh có thể bị chân vòng kiềng, gù lưng, hoặc đầu to bất thường (nếu ảnh hưởng đến hộp sọ).
3.3 Gãy xương bất thường
Xương yếu khiến nguy cơ gãy xương tăng cao, kể cả khi chấn thương nhẹ như té ngã đơn giản hoặc va chạm nhẹ trong sinh hoạt hàng ngày.
3.4 Các triệu chứng khác
- Ù tai hoặc giảm thính lực nếu Paget ảnh hưởng đến xương sọ
- Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt
- Yếu cơ hoặc tê liệt (nếu chèn ép dây thần kinh)
4. Đối tượng dễ mắc bệnh Paget xương
4.1 Người lớn tuổi (trên 50)
Bệnh thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, với tỷ lệ cao hơn ở nam giới.
4.2 Tiền sử gia đình có người mắc bệnh
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Người có người thân cấp một (cha mẹ, anh chị em ruột) mắc bệnh sẽ có nguy cơ cao hơn gấp 7 lần.
4.3 Người sống tại khu vực nguy cơ cao
Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở các nước châu Âu (Anh, Pháp), Bắc Mỹ và Úc. Tại Việt Nam, bệnh ít gặp nhưng không nên chủ quan, nhất là với người cao tuổi có biểu hiện đau xương kéo dài.
5. Biến chứng có thể xảy ra nếu không điều trị
5.1 Gãy xương nghiêm trọng
Xương bị bệnh rất dễ gãy, thậm chí gãy tái phát nhiều lần, khiến việc điều trị kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
5.2 Thoái hóa khớp
Sự biến dạng xương khiến khớp bị lệch trục, tăng áp lực lên khớp, từ đó dẫn đến thoái hóa khớp, đau khớp và hạn chế vận động.
5.3 Suy tim (nặng)
Ở những trường hợp bệnh nặng, tim phải hoạt động nhiều hơn để nuôi dưỡng các mô xương phát triển bất thường, dẫn đến suy tim sung huyết.
5.4 Tăng nguy cơ ung thư xương
Dù hiếm gặp (dưới 1%), nhưng bệnh Paget có thể tiến triển thành sarcoma xương – một dạng ung thư xương ác tính, khó điều trị.
6. Chẩn đoán bệnh Paget xương như thế nào?
6.1 Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng như đau xương kéo dài, biến dạng xương hoặc giảm chức năng vận động. Họ cũng sẽ hỏi về tiền sử gia đình và tiến hành kiểm tra thể chất tổng quát.
6.2 Xét nghiệm máu – chỉ số ALP
Xét nghiệm máu giúp phát hiện sự gia tăng men phosphatase kiềm (ALP), một chỉ số thường tăng cao ở người mắc bệnh Paget xương do hoạt động tái tạo xương quá mức. Đây là xét nghiệm đơn giản nhưng có giá trị chẩn đoán quan trọng.
6.3 Chụp X-quang, CT, MRI
Các kỹ thuật hình ảnh sẽ giúp phát hiện vùng xương bị tổn thương, phân biệt với các bệnh lý khác như ung thư xương hoặc viêm xương. Hình ảnh X-quang thường cho thấy vùng xương dày bất thường, biến dạng hoặc có các đốm sáng tối không đồng đều.
6.4 Sinh thiết xương (nếu nghi ngờ ung thư)
Trong một số trường hợp nghi ngờ tiến triển ác tính (sarcoma), bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết xương để xác định chính xác tình trạng tế bào.
7. Các phương pháp điều trị Paget xương hiện nay
7.1 Sử dụng thuốc Bisphosphonates
Đây là nhóm thuốc điều trị chính, giúp làm chậm quá trình tái tạo xương bất thường và giảm nồng độ ALP trong máu. Một số thuốc phổ biến gồm:
- Alendronate (Fosamax)
- Risedronate (Actonel)
- Zoledronic acid (Reclast) – tiêm tĩnh mạch, hiệu quả cao
Việc sử dụng thuốc cần được theo dõi định kỳ để đánh giá hiệu quả và tác dụng phụ.
7.2 Thuốc giảm đau và chống viêm
Các loại thuốc như paracetamol, NSAIDs (ibuprofen, diclofenac) được sử dụng để giảm triệu chứng đau và viêm.
7.3 Phẫu thuật chỉnh hình xương
Trong trường hợp biến dạng nặng hoặc gãy xương, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để điều chỉnh hình dạng xương hoặc thay khớp.
7.4 Vật lý trị liệu
Giúp cải thiện chức năng vận động, tăng sức mạnh cơ bắp và giảm đau. Đây là liệu pháp hỗ trợ quan trọng, đặc biệt đối với người lớn tuổi.
8. Phòng ngừa và theo dõi bệnh Paget xương
8.1 Ăn uống và bổ sung canxi – vitamin D
Người bệnh nên bổ sung đầy đủ canxi (1.000 – 1.200 mg/ngày) và vitamin D (600 – 800 IU/ngày) từ thực phẩm hoặc viên uống để hỗ trợ cấu trúc xương.
8.2 Duy trì vận động nhẹ
Đi bộ, bơi lội hoặc yoga là những hình thức vận động nhẹ nhàng giúp duy trì mật độ xương, cải thiện sức khỏe tổng thể mà không làm tổn thương vùng xương bị ảnh hưởng.
8.3 Tái khám định kỳ và theo dõi ALP
Người bệnh cần xét nghiệm máu định kỳ (3 – 6 tháng/lần) để theo dõi nồng độ ALP và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.
9. Câu chuyện thực tế: Hành trình chiến đấu với Paget xương
“Tôi phát hiện ra mình mắc bệnh Paget xương sau một lần bị gãy chân khi chỉ trượt nhẹ cầu thang. Không ngờ đó là dấu hiệu đầu tiên. Sau khi điều trị bằng thuốc và theo dõi định kỳ tại bệnh viện, tôi đã kiểm soát bệnh rất tốt. Dù cần kiêng vận động mạnh, nhưng tôi vẫn duy trì cuộc sống sinh hoạt bình thường.”
– Bà L.T.H (65 tuổi, TP.HCM)
10. Tổng kết: Hiểu đúng để sống khỏe cùng Paget xương
10.1 Paget xương không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm
Dù là bệnh mạn tính, Paget xương hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Đừng bỏ qua các dấu hiệu như đau xương kéo dài hay biến dạng xương bất thường.
10.2 Tầm quan trọng của tuân thủ điều trị
Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ, uống thuốc đúng liều và tái khám đúng lịch để tránh biến chứng không mong muốn.
10.3 Cập nhật kiến thức từ nguồn đáng tin cậy như ThuVienBenh.com
Đừng để thiếu kiến thức khiến bạn chủ quan. Tìm hiểu thông tin y tế từ các nguồn đáng tin cậy như ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe.
FAQ: Câu hỏi thường gặp về bệnh Paget xương
1. Bệnh Paget xương có di truyền không?
Có. Khoảng 15 – 30% bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh.
2. Paget xương có chữa khỏi được không?
Hiện nay chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng bệnh có thể kiểm soát rất tốt bằng thuốc và theo dõi định kỳ.
3. Có cần kiêng vận động khi bị bệnh không?
Không nhất thiết phải kiêng hoàn toàn. Vận động nhẹ nhàng đúng cách sẽ giúp duy trì mật độ xương và sức khỏe tổng thể.
4. Có nên dùng thực phẩm chức năng bổ sung xương?
Có thể sử dụng nếu được bác sĩ chỉ định, đặc biệt là các sản phẩm chứa canxi, vitamin D hoặc collagen.
5. Khi nào cần phẫu thuật điều trị Paget xương?
Chỉ khi có biến dạng nghiêm trọng, gãy xương nhiều lần hoặc khớp bị hư hại nặng do bệnh.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.