Nấm kẽ là một trong những bệnh lý da liễu phổ biến, gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh như ngứa ngáy, bong tróc da, thậm chí đau rát nếu không được điều trị đúng cách. Đây không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Trong bài viết này, ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ từ nguyên nhân, biểu hiện đến cách điều trị và phòng tránh nấm kẽ một cách khoa học và hiệu quả nhất.
Giới thiệu chung về bệnh nấm kẽ
Nấm kẽ là gì?
Nấm kẽ là tình trạng nhiễm nấm xảy ra ở vùng da nằm giữa các ngón tay, ngón chân hoặc các vị trí có nếp gấp da. Tác nhân chính gây bệnh là các loại vi nấm thuộc nhóm dermatophytes, chúng phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, kín khí.
Bệnh nấm kẽ có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên phổ biến hơn ở người thường xuyên ra mồ hôi nhiều, đi giày dép bí hơi hoặc làm việc trong môi trường ẩm thấp.
Vị trí thường gặp
Nấm kẽ tay
Nấm kẽ tay thường gặp ở những người phải tiếp xúc nhiều với nước, hóa chất hoặc không vệ sinh tay đúng cách. Da ở kẽ ngón tay bị bong tróc, rạn nứt và ngứa ngáy liên tục.
Nấm kẽ chân
Đây là dạng phổ biến nhất. Nhiều người còn gọi là “hắc lào chân” hay “nấm kẽ ngón chân”. Người mắc thường cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu, đặc biệt là sau khi đi giày cả ngày hoặc khi trời nóng.
Nấm kẽ móng tay, móng chân
Khi vi nấm lan rộng đến vùng móng, móng sẽ trở nên dày, giòn, dễ gãy và có màu vàng nâu. Việc điều trị ở vị trí này thường kéo dài và cần sự kiên trì.
Nguyên nhân gây ra bệnh nấm kẽ
Nhiễm nấm da do vi nấm (dermatophytes)
Vi nấm là tác nhân chính gây nên tình trạng nấm kẽ. Chúng sống và phát triển trên lớp sừng của da, nhất là khi điều kiện môi trường thuận lợi như:
- Da luôn ẩm ướt, không được lau khô kỹ
- Đeo giày dép kín nhiều giờ trong ngày
- Tiếp xúc với bề mặt nhiễm nấm như sàn nhà tắm công cộng, hồ bơi
Thói quen sinh hoạt không vệ sinh
Không vệ sinh sạch sẽ chân tay, để vùng da kẽ bị ẩm ướt trong thời gian dài là điều kiện lý tưởng để vi nấm sinh sôi.
Tiếp xúc với môi trường ẩm ướt
Người làm việc trong môi trường ẩm ướt như công nhân chế biến thực phẩm, thợ lặn, nông dân… có nguy cơ cao mắc bệnh do thường xuyên tiếp xúc nước mà không có biện pháp bảo vệ da phù hợp.
Hệ miễn dịch suy yếu
Người lớn tuổi, người mắc bệnh tiểu đường, HIV/AIDS hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có hệ miễn dịch yếu, dễ bị nhiễm nấm và khó điều trị dứt điểm.
Triệu chứng thường gặp của bệnh nấm kẽ
Dấu hiệu ban đầu
Nấm kẽ ban đầu thường có biểu hiện nhẹ, không rõ ràng, người bệnh thường chủ quan. Các dấu hiệu bao gồm:
- Ngứa nhẹ ở vùng kẽ ngón tay, ngón chân
- Da bắt đầu bong tróc từng mảng mỏng
- Cảm giác rát khi đổ mồ hôi hoặc tiếp xúc với nước
Biểu hiện khi bệnh trở nặng
Nếu không điều trị kịp thời, nấm kẽ có thể lan rộng và gây tổn thương da nặng hơn:
- Da nứt nẻ, chảy dịch
- Xuất hiện mùi hôi khó chịu
- Ngứa rát dữ dội, đau khi đi lại (nếu ở chân)
- Da dày lên, chuyển màu xám hoặc vàng nâu
Theo thống kê của Tổ chức Da liễu Quốc tế (ILDS), có đến 70% người trưởng thành từng mắc ít nhất một lần bệnh nấm da, trong đó nấm kẽ là một trong những dạng thường gặp nhất.
Phân biệt với các bệnh da liễu khác
Nấm kẽ dễ nhầm lẫn với các bệnh như chàm, viêm da tiếp xúc hoặc tổ đỉa. Tuy nhiên, nấm kẽ có các đặc trưng như:
- Ngứa ngáy nhiều hơn khi ra mồ hôi
- Vùng da tổn thương có ranh giới rõ ràng, hình tròn hoặc bầu dục
- Xuất hiện vảy trắng hoặc mảng bong tróc
Hình ảnh tổn thương da do nấm kẽ ở chân – Ảnh: Nhà thuốc Long Châu
Nấm kẽ có nguy hiểm không?
Biến chứng có thể gặp nếu không điều trị
Nấm kẽ tuy là bệnh ngoài da lành tính, nhưng nếu chủ quan không điều trị hoặc điều trị sai cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng:
- Viêm da bội nhiễm do vi khuẩn xâm nhập vào vết nứt nẻ
- Lây lan sang các vùng da khác hoặc sang người khác
- Gây mưng mủ, lở loét kéo dài
Ảnh hưởng đến sinh hoạt và thẩm mỹ
Không chỉ ảnh hưởng về mặt sức khỏe, nấm kẽ còn gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày như đi lại, lao động hoặc khiến người bệnh mất tự tin trong giao tiếp do vùng da tổn thương trông kém thẩm mỹ.
Phương pháp điều trị bệnh nấm kẽ
Điều trị bằng thuốc bôi ngoài da
Đây là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả đối với những trường hợp nấm kẽ nhẹ đến trung bình. Một số loại thuốc thường được kê đơn gồm:
- Clotrimazole: Thuốc kháng nấm phổ rộng, hiệu quả với hầu hết các chủng vi nấm.
- Ketoconazole: Giảm ngứa, diệt nấm và cải thiện tình trạng bong tróc da nhanh chóng.
- Miconazole: Phù hợp với vùng da nhạy cảm như giữa các ngón tay hoặc ngón chân.
Điều trị bằng thuốc uống
Trường hợp bệnh nặng, lan rộng hoặc tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể kê thuốc uống để hỗ trợ điều trị toàn thân như:
- Itraconazole
- Fluconazole
- Terbinafine
Việc sử dụng thuốc uống cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Biện pháp hỗ trợ tại nhà
Giữ vùng da khô ráo
Luôn lau khô vùng da bị nấm sau khi tắm, rửa tay hoặc tiếp xúc nước. Có thể sử dụng khăn sạch riêng biệt để tránh lây lan vi khuẩn, vi nấm.
Dùng lá trầu không, trà xanh
Lá trầu không và trà xanh chứa hoạt chất kháng khuẩn, có thể dùng đun nước ngâm vùng da bị nấm từ 15–20 phút mỗi ngày. Tuy không thay thế thuốc, nhưng hỗ trợ rất tốt trong quá trình điều trị.
Điều trị nấm kẽ chân tại nhà bằng thuốc bôi kết hợp giữ vệ sinh – Ảnh: Nhà thuốc Long Châu
Thời gian điều trị và theo dõi
Thông thường, thời gian điều trị nấm kẽ kéo dài từ 2 đến 6 tuần tùy mức độ tổn thương. Việc tiếp tục sử dụng thuốc đủ liệu trình là rất quan trọng để ngăn tái phát. Người bệnh cần tái khám nếu sau 7–10 ngày không có dấu hiệu cải thiện.
Phòng ngừa nấm kẽ hiệu quả
Vệ sinh cá nhân sạch sẽ
Rửa tay, chân hàng ngày bằng xà phòng, đặc biệt sau khi đi giày hoặc tiếp xúc nơi công cộng. Luôn lau khô vùng da kẽ trước khi mang giày tất.
Tránh dùng chung vật dụng cá nhân
Không dùng chung khăn, tất, giày dép, dao cạo móng… để tránh nguy cơ lây nhiễm từ người khác.
Thay tất, giày thường xuyên
Sử dụng tất cotton thoáng khí, thay mỗi ngày. Ưu tiên giày có chất liệu thoáng và phơi nắng giày sau mỗi lần sử dụng nếu có thể.
Duy trì môi trường sống khô thoáng
Tránh để nhà cửa, phòng tắm bị ẩm ướt. Vệ sinh sàn nhà định kỳ bằng chất khử khuẩn để loại bỏ nguồn nấm trong môi trường.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Dấu hiệu cần lưu ý
Bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu nếu gặp các dấu hiệu sau:
- Bệnh kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm
- Tổn thương lan rộng hoặc lan sang móng
- Da rỉ dịch, có dấu hiệu bội nhiễm
- Đã dùng thuốc không kê đơn nhưng bệnh vẫn tái phát
Chuyên khoa nào điều trị nấm kẽ?
Bạn có thể đến khoa Da liễu tại các bệnh viện tuyến quận, huyện hoặc các phòng khám chuyên khoa uy tín để được khám và điều trị chuyên sâu. Một số địa chỉ như Bệnh viện Da liễu TP.HCM, Bệnh viện Da liễu Trung ương là nơi có đội ngũ bác sĩ giỏi và thiết bị hiện đại.
Câu chuyện thực tế: Người phụ nữ khỏi nấm kẽ sau 6 năm
Triệu chứng kéo dài nhiều năm
Chị Mai (38 tuổi, Bình Dương) từng chia sẻ: “Tôi bị nấm kẽ chân suốt 6 năm, ban đầu chỉ nghĩ là da khô thông thường nên chủ quan. Đến khi chân nứt, đau rát mới đi khám thì bác sĩ chẩn đoán nấm kẽ mãn tính.”
Hành trình tìm phương pháp chữa trị đúng cách
Sau nhiều lần dùng thuốc không hiệu quả, chị Mai chuyển sang điều trị kết hợp thuốc bôi, thuốc uống và thay đổi thói quen sinh hoạt. Nhờ kiên trì và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ, sau 3 tháng chị đã khỏi hẳn.
Bài học và lời khuyên từ người trong cuộc
“Điều quan trọng là đừng tự ý mua thuốc dùng. Phải đến bác sĩ để biết đúng bệnh, đúng thuốc. Và giữ vệ sinh vùng chân là điều không thể thiếu.” – Chị Mai chia sẻ.
Kết luận
Tóm tắt kiến thức chính
Nấm kẽ là bệnh lý phổ biến nhưng dễ tái phát nếu không điều trị dứt điểm. Nhận biết sớm triệu chứng, điều trị đúng cách và giữ vệ sinh cá nhân là chìa khóa để loại bỏ vi nấm.
Lời khuyên của chuyên gia da liễu
Theo BS.CKII Nguyễn Minh Trường (Bệnh viện Da liễu Trung ương): “Việc điều trị nấm kẽ phải kiên trì và có sự phối hợp giữa thuốc và chăm sóc da đúng cách. Quan trọng là ngăn chặn nguy cơ tái nhiễm bằng thói quen vệ sinh tốt.”
Câu hỏi thường gặp về bệnh nấm kẽ
1. Nấm kẽ có lây không?
Có. Nấm kẽ có thể lây từ người sang người hoặc từ các vật dụng chung như giày dép, khăn, sàn nhà tắm…
2. Có thể tự điều trị nấm kẽ tại nhà không?
Trường hợp nhẹ có thể điều trị bằng thuốc bôi không kê đơn. Tuy nhiên, nếu sau vài ngày không thuyên giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ.
3. Nấm kẽ có tái phát không?
Rất dễ tái phát nếu không điều trị triệt để hoặc không giữ vệ sinh đúng cách.
4. Bao lâu thì khỏi nấm kẽ?
Tùy mức độ bệnh, có thể khỏi trong 2–6 tuần. Một số trường hợp lan rộng cần điều trị kéo dài hơn và theo dõi sát sao.
5. Có cần kiêng ăn gì khi bị nấm kẽ?
Không có thực phẩm nào bắt buộc phải kiêng. Tuy nhiên, nên tăng cường ăn rau xanh, thực phẩm giàu vitamin A, C để hỗ trợ phục hồi da.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.