Bệnh lậu từ lâu đã trở thành nỗi lo ngại của nhiều người bởi mức độ phổ biến cũng như nguy cơ gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Theo thống kê của WHO, mỗi năm trên thế giới có khoảng 87 triệu ca nhiễm mới, trong đó tỉ lệ tái nhiễm chiếm gần 50%. Thực tế cho thấy, nhiều người vẫn còn mơ hồ về căn bệnh xã hội nguy hiểm này. Bài viết dưới đây từ ThuVienBenh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lậu, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.
Bệnh Lậu Là Gì?
Tổng Quan Bệnh Lậu
Bệnh lậu là bệnh lý nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae (gọi tắt là song cầu khuẩn lậu) gây ra. Đây là một trong những căn bệnh xã hội phổ biến nhất hiện nay. Vi khuẩn lậu có khả năng xâm nhập và phát triển mạnh ở các niêm mạc ẩm ướt như: niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng, họng và mắt.
Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn tới những biến chứng nặng nề ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và đời sống tình dục.
Tác Nhân Gây Bệnh: Vi Khuẩn Lậu Cầu Neisseria Gonorrhoeae
Neisseria gonorrhoeae là loại vi khuẩn gram âm, hình hạt cà phê, thường xếp thành từng cặp. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng bám dính vào bề mặt niêm mạc và gây viêm nhiễm cục bộ, chủ yếu tại cơ quan sinh dục, hậu môn, họng hoặc mắt.
- Khả năng lây lan nhanh chóng, chỉ cần tiếp xúc trực tiếp qua dịch tiết.
- Có thể tồn tại trong cơ thể người mà không gây triệu chứng rõ rệt trong thời gian đầu.
- Dễ kháng thuốc nếu điều trị không đúng phác đồ, gây khó khăn cho việc chữa trị dứt điểm.
Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Lậu
Triệu Chứng Bệnh Lậu Ở Nam Giới
Nam giới thường có triệu chứng rầm rộ hơn so với nữ giới. Thời gian ủ bệnh trung bình từ 2 – 7 ngày sau khi tiếp xúc mầm bệnh.
Các dấu hiệu thường gặp:
- Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra mủ màu vàng hoặc xanh, mùi hôi tanh.
- Đau, sưng, nóng rát dọc niệu đạo, đau khi quan hệ tình dục hoặc xuất tinh.
- Đau vùng bìu, có thể sưng viêm mào tinh hoàn nếu không điều trị kịp thời.
Triệu Chứng Bệnh Lậu Ở Nữ Giới
Ở nữ giới, triệu chứng bệnh lậu thường kín đáo, dễ nhầm lẫn với viêm âm đạo thông thường. Chính điều này khiến nhiều trường hợp phát hiện bệnh khi đã có biến chứng nặng.
Các triệu chứng điển hình gồm:
- Khí hư ra nhiều, màu vàng xanh, mùi hôi khó chịu.
- Tiểu buốt, tiểu rắt, đau rát khi quan hệ.
- Đau bụng dưới âm ỉ, có thể lan sang vùng thắt lưng.
Bệnh Lậu Mãn Tính Có Triệu Chứng Gì?
Khi bệnh không được điều trị dứt điểm hoặc điều trị sai cách, vi khuẩn lậu tồn tại dai dẳng, gây bệnh mãn tính với các biểu hiện âm ỉ kéo dài:
- Rối loạn tiểu tiện kéo dài, tiểu khó, buốt nhẹ.
- Khí hư/mủ nhầy rỉ rả ở cơ quan sinh dục, không nhiều nhưng dai dẳng.
- Nam giới dễ bị viêm mào tinh hoàn, tuyến tiền liệt, nữ giới viêm vòi trứng, cổ tử cung mạn tính.
Bệnh Lậu Có Nguy Hiểm Không? Biến Chứng Thường Gặp
Biến Chứng Ở Nam Giới
Nếu không phát hiện và điều trị sớm, bệnh lậu ở nam giới có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm:
- Viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn, ảnh hưởng khả năng sinh sản.
- Viêm tuyến tiền liệt, gây rối loạn tiểu tiện, rối loạn cương dương.
- Hẹp niệu đạo, tiểu khó, gây sẹo mô xơ vĩnh viễn.
Biến Chứng Ở Nữ Giới
Nữ giới mắc bệnh lậu có nguy cơ đối mặt với các hệ lụy nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời:
- Viêm vùng chậu, tắc vòi trứng dẫn tới vô sinh.
- Nguy cơ thai ngoài tử cung, dễ sảy thai, sinh non.
- Lây nhiễm cho thai nhi qua đường sinh thường (viêm kết mạc mắt, mù lòa).
Biến Chứng Lâu Dài Nếu Không Điều Trị Đúng
Khi trở thành bệnh lậu mãn tính, vi khuẩn có thể xâm nhập sâu, lan sang hệ tiết niệu, hệ sinh dục và cả hệ thống khớp, tim mạch… gây:
- Viêm khớp phản ứng, đau cơ xương khớp mạn tính.
- Viêm nội tâm mạc, viêm màng não (hiếm gặp nhưng nguy hiểm).
- Nguy cơ đồng nhiễm HIV cao gấp 5 lần người khỏe mạnh.
Đường Lây Truyền Bệnh Lậu
Quan Hệ Tình Dục Không An Toàn
Đây là con đường lây nhiễm chính, chiếm trên 90% ca bệnh. Quan hệ qua âm đạo, hậu môn, miệng đều có nguy cơ nhiễm bệnh nếu không dùng biện pháp bảo vệ.
Lây Qua Dụng Cụ, Vật Dụng Trung Gian
Vi khuẩn lậu có thể tồn tại thời gian ngắn trên vật dụng cá nhân như khăn tắm, đồ lót, bồn cầu… Việc dùng chung với người nhiễm bệnh cũng tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm, dù rất thấp.
Lây Từ Mẹ Sang Con
Thai phụ mắc bệnh lậu nếu không điều trị kịp thời có thể lây nhiễm cho thai nhi qua đường sinh thường, gây viêm kết mạc mắt nặng nề, thậm chí mù lòa.
Cách Xét Nghiệm Chẩn Đoán Bệnh Lậu
Soi Nhuộm Trực Tiếp
Đây là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện tại các cơ sở y tế. Bác sĩ lấy dịch tiết từ niệu đạo (nam) hoặc cổ tử cung (nữ) để nhuộm Gram. Kết quả dương tính khi quan sát thấy song cầu khuẩn lậu nằm trong bạch cầu đa nhân.
Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là độ nhạy thấp đối với nữ giới, chỉ phát hiện tốt khi vi khuẩn nhiều.
Nuôi Cấy Vi Khuẩn Lậu
Nuôi cấy trên môi trường chuyên biệt giúp xác định chính xác tác nhân gây bệnh, đồng thời kiểm tra được khả năng kháng thuốc của vi khuẩn.
Phương pháp này đòi hỏi phòng xét nghiệm đạt chuẩn và điều kiện bảo quản mẫu nghiêm ngặt, thời gian có kết quả chậm (2 – 5 ngày).
PCR – Kỹ Thuật Xét Nghiệm Chính Xác Nhất
Phản ứng chuỗi polymerase (PCR) giúp phát hiện vật liệu di truyền (ADN) của vi khuẩn lậu với độ chính xác gần như tuyệt đối, kể cả khi số lượng vi khuẩn rất ít hoặc bệnh đã trở thành mãn tính.
- Độ nhạy, độ đặc hiệu >95%.
- Cho kết quả nhanh trong vòng vài giờ.
- Áp dụng cho mẫu dịch tiết, nước tiểu, họng, hậu môn…
Phác Đồ Điều Trị Bệnh Lậu Hiện Nay
Thuốc Kháng Sinh Đặc Hiệu
Bệnh lậu cần được điều trị theo phác đồ chuẩn của Bộ Y Tế để tránh biến chứng và kháng thuốc. Hiện nay, kháng sinh thế hệ mới được ưu tiên sử dụng:
- Ceftriaxone tiêm bắp kết hợp Azithromycin đường uống (1 liều duy nhất).
- Trong trường hợp dị ứng, có thể thay thế bằng Spectinomycin hoặc Cefixim.
Việc tự ý dùng thuốc, điều trị không đủ liều rất dễ khiến bệnh tái phát và lây lan mạnh hơn.
Điều Trị Kết Hợp Với Bệnh Lây Qua Đường Tình Dục Khác
Người mắc bệnh lậu thường kèm theo các bệnh lý lây qua đường tình dục khác như Chlamydia, HIV, giang mai… Do đó, cần điều trị đồng thời để đạt hiệu quả tối ưu và phòng tránh tái nhiễm.
Theo Dõi Sau Điều Trị
Sau khi kết thúc phác đồ, người bệnh cần tái khám, xét nghiệm kiểm tra lại sau 7-14 ngày để đảm bảo khỏi hẳn. Tránh quan hệ tình dục trong thời gian này để phòng tái lây nhiễm chéo.
Cách Phòng Ngừa Bệnh Lậu
Quan Hệ Tình Dục An Toàn
Luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ, kể cả qua đường âm đạo, hậu môn hay miệng. Tránh quan hệ với nhiều bạn tình, đặc biệt là đối tượng không rõ tiền sử bệnh lý.
Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ
Khám nam khoa, phụ khoa và xét nghiệm các bệnh lây qua đường tình dục định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh lậu cũng như các bệnh xã hội khác.
Chủ Động Bảo Vệ Bản Thân, Không Dùng Chung Đồ Cá Nhân
Không sử dụng chung khăn tắm, đồ lót, dụng cụ cá nhân với người khác để hạn chế nguy cơ lây nhiễm qua tiếp xúc gián tiếp.
Giải Đáp Một Số Thắc Mắc Thường Gặp Về Bệnh Lậu
Bệnh Lậu Có Tự Khỏi Không?
Hoàn toàn không. Vi khuẩn lậu không thể tự biến mất khỏi cơ thể. Nếu không điều trị, bệnh sẽ âm ỉ gây biến chứng nguy hiểm.
Bệnh Lậu Có Bị Tái Phát Không?
Hoàn toàn có thể. Nếu quan hệ không an toàn hoặc điều trị chưa dứt điểm, vi khuẩn lậu dễ tái nhiễm và còn có xu hướng kháng thuốc cao hơn.
Đang Mang Thai Mắc Bệnh Lậu Có Nguy Hiểm Không?
Rất nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Vi khuẩn lậu có thể gây viêm tiểu khung, dọa sinh non, lây cho bé qua đường sinh thường gây viêm kết mạc, mù lòa. Bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị an toàn cho thai kỳ.
Kết Luận: Điều Trị Sớm – Phòng Ngừa Tốt Là Chìa Khóa Đẩy Lùi Bệnh Lậu
Bệnh lậu là căn bệnh lây qua đường tình dục phổ biến nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện và điều trị kịp thời, đúng phác đồ. Quan trọng nhất là bạn cần xây dựng thói quen quan hệ lành mạnh, bảo vệ bản thân và người thân khỏi nguy cơ lây nhiễm.
Hãy chủ động thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ để được bác sĩ chuyên khoa hỗ trợ, không nên tự ý mua thuốc hay giấu bệnh vì có thể gây ra hậu quả khó lường về sau.
“Tôi từng điều trị cho một bệnh nhân nam 30 tuổi có dấu hiệu tiểu buốt, tiểu mủ vàng xanh nhưng chủ quan không chữa sớm. Đến khi lây sang vợ gây viêm tiểu khung, hai vợ chồng mới tìm đến bác sĩ. Đó là bài học lớn về việc không được xem nhẹ bệnh lậu.” – BS.CKI Nguyễn Văn T.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.