Thỉnh thoảng bạn có từng nhìn thấy những quầng sáng lấp lánh, mờ ảo bao quanh đèn xe, đèn đường hay thậm chí là ánh sáng mặt trời? Hiện tượng này được gọi là “vầng hào quang quanh nguồn sáng”, và mặc dù đôi khi vô hại, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cho các bệnh lý nghiêm trọng về mắt. Việc hiểu rõ hiện tượng này sẽ giúp bạn bảo vệ đôi mắt mình một cách chủ động và khoa học.
Tại ThuVienBenh.com – Nơi cập nhật đầy đủ thông tin y khoa một cách chính xác và dễ hiểu – chúng tôi sẽ cùng bạn khám phá nguyên nhân, cách nhận biết và các bước cần thực hiện khi bạn thấy ánh sáng tỏa vầng quanh đèn hay mặt trời.
1. Hiện Tượng Nhìn Thấy Hào Quang Quanh Nguồn Sáng Là Gì?
Khi nhìn trực tiếp vào các nguồn sáng như đèn pha xe, đèn LED hay ánh sáng mặt trời, một số người sẽ nhận thấy có các vòng tròn sáng mờ bao quanh. Những vòng này có thể trắng, xanh, tím hoặc chuyển sắc như cầu vồng. Hiện tượng này thường được mô tả là giống như “nhìn qua một lớp kính mờ” hay “vầng sáng như hào quang bao quanh ánh đèn”.
Vầng sáng có thể xuất hiện vào ban đêm, lúc mắt mỏi hoặc ở điều kiện ánh sáng đặc biệt. Dù là hiện tượng quang học tự nhiên trong một số tình huống, nếu bạn thấy nó lặp đi lặp lại thường xuyên – đặc biệt là ở một mắt, hoặc kèm theo các dấu hiệu như mờ mắt, đau mắt – thì đó có thể là một dấu hiệu bệnh lý cần được kiểm tra.
“Tôi luôn thấy một vòng ánh sáng mờ bao quanh đèn đường mỗi tối. Ban đầu tưởng là do mỏi mắt, nhưng khi hiện tượng ngày càng rõ, tôi mới phát hiện mình bị tăng nhãn áp – một căn bệnh âm thầm nhưng nguy hiểm.” – chia sẻ của anh T.H. (40 tuổi)
2. Các Nguyên Nhân Phổ Biến Gây Ra Hiện Tượng Này
Nhìn thấy vầng sáng quanh nguồn sáng có thể bắt nguồn từ những lý do sinh lý bình thường như thay đổi độ điều tiết của mắt khi nhìn lâu vào ánh sáng mạnh, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các tình trạng bệnh lý như đục thủy tinh thể hay tăng nhãn áp. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến:
2.1. Tật khúc xạ chưa được điều chỉnh (cận, viễn, loạn thị)
- Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, đặc biệt ở người trẻ tuổi.
- Việc đeo kính sai độ hoặc không đeo kính khi cần thiết khiến ánh sáng không hội tụ đúng vào võng mạc, tạo nên hiện tượng “halo”.
- Thường xảy ra vào ban đêm khi mắt điều tiết yếu hơn.
Thống kê: Theo Hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO), trên 70% người bị tật khúc xạ nặng sẽ gặp hiện tượng halo vào ban đêm.
2.2. Đục thủy tinh thể
- Thường gặp ở người từ 60 tuổi trở lên.
- Thủy tinh thể bị mất tính trong suốt khiến ánh sáng tán xạ bất thường.
- Người bệnh sẽ thấy hào quang, đồng thời thị lực giảm, đặc biệt về đêm.
2.3. Giác mạc phù nề hoặc bị trầy xước
- Khi giác mạc – lớp ngoài cùng của mắt – bị tổn thương do chấn thương, nhiễm khuẩn hoặc viêm nhiễm.
- Phù nề khiến ánh sáng bị tán xạ không đều, gây quầng sáng.
- Thường kèm theo cảm giác đau, đỏ mắt hoặc chảy nước mắt liên tục.
2.4. Tăng nhãn áp (glôcôm)
- Là một bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời.
- Áp lực nội nhãn tăng làm tổn thương thần kinh thị giác và gây hiện tượng halo quanh đèn.
- Triệu chứng đi kèm có thể là nhức mắt dữ dội, đau đầu, buồn nôn và nôn.
Chuyên gia nhãn khoa BS. Trịnh Thảo Vy: “Tăng nhãn áp thường tiến triển âm thầm, nhưng nếu bệnh nhân thấy quầng sáng kèm đau nhức dữ dội thì đó là cấp cứu nhãn khoa.”
2.5. Tác dụng phụ sau phẫu thuật mắt
- Phẫu thuật LASIK, thay thủy tinh thể nhân tạo có thể gây hiện tượng quang học bất thường trong vài tuần đầu.
- Vầng sáng có thể giảm dần theo thời gian khi mắt thích nghi.
- Nếu hiện tượng kéo dài hơn 3 tháng cần tái khám để đánh giá lại cấu trúc mắt.
Hiểu được các nguyên nhân sẽ giúp bạn xác định đúng tình trạng của mình và có hướng xử lý phù hợp. Phần tiếp theo của bài viết sẽ phân tích sâu hơn khi nào hiện tượng halo là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng và các phương pháp điều trị hiệu quả.
3. Khi Nào Hiện Tượng Hào Quang Là Dấu Hiệu Nguy Hiểm?
3.1. Các triệu chứng kèm theo cần chú ý
Không phải mọi hiện tượng nhìn thấy quầng sáng đều đáng lo. Tuy nhiên, nếu đi kèm các dấu hiệu sau, bạn cần đi khám chuyên khoa mắt ngay lập tức:
- Đau nhức mắt dữ dội, nhất là khi tiếp xúc với ánh sáng.
- Nhìn mờ hoặc mất thị lực đột ngột.
- Buồn nôn, nôn hoặc đau đầu kèm theo hiện tượng thị giác bất thường.
- Thị trường thu hẹp – không còn thấy rõ hai bên.
- Quầng sáng xuất hiện thường xuyên, ngay cả khi nghỉ ngơi đầy đủ và không tiếp xúc trực tiếp ánh sáng mạnh.
Lưu ý: Đây có thể là dấu hiệu sớm của tăng nhãn áp góc đóng cấp tính – một tình trạng cấp cứu có thể dẫn đến mù lòa nếu không xử lý trong vòng 24 giờ.
3.2. Các bệnh lý mắt nguy hiểm có thể liên quan
- Glôcôm (tăng nhãn áp): Gây tổn thương thần kinh thị giác vĩnh viễn.
- Viêm màng bồ đào: Gây đau mắt, đỏ mắt và halo khi có viêm nội nhãn.
- Bong võng mạc: Khi võng mạc tách khỏi lớp mô nuôi dưỡng, gây hiện tượng tia sáng lóe hoặc quầng sáng quanh đèn.
- Đục thủy tinh thể nhanh tiến triển: Làm mất thị lực ban đêm và tăng nguy cơ té ngã ở người già.
4. Chẩn Đoán và Xét Nghiệm Khi Nhìn Thấy Hào Quang
Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây halo quanh nguồn sáng là rất quan trọng, đặc biệt nếu hiện tượng kéo dài hoặc đi kèm triệu chứng khác.
4.1. Khám mắt chuyên sâu
- Soi đèn khe (Slit Lamp): Đánh giá giác mạc, thủy tinh thể và dịch nội nhãn.
- Đo nhãn áp: Xác định nguy cơ tăng nhãn áp.
- Khám đáy mắt: Kiểm tra võng mạc, thần kinh thị giác.
4.2. Chụp OCT và đo thị lực
- Chụp OCT (Optical Coherence Tomography): Hình ảnh cắt lớp võng mạc và dây thần kinh thị giác.
- Đo thị lực: Xác định mức độ ảnh hưởng thị giác trung tâm hoặc ngoại biên.
Thông qua các xét nghiệm này, bác sĩ có thể xác định chính xác nguyên nhân gây ra hiện tượng vầng sáng quanh ánh sáng và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
5. Phương Pháp Điều Trị Tùy Theo Nguyên Nhân
5.1. Đeo kính đúng độ
- Điều chỉnh tật khúc xạ là cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất nếu nguyên nhân do cận, viễn hoặc loạn thị.
- Khuyến cáo đo lại độ kính mỗi 6 tháng đến 1 năm.
5.2. Điều trị bệnh nền mắt
- Đục thủy tinh thể: Phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo.
- Tăng nhãn áp: Dùng thuốc nhỏ mắt hạ nhãn áp, hoặc phẫu thuật trong trường hợp nặng.
- Viêm nhiễm hoặc phù giác mạc: Dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm hoặc thuốc nhỏ mắt điều tiết.
5.3. Chăm sóc mắt đúng cách tại nhà
- Tránh nhìn trực tiếp vào ánh sáng mạnh hoặc mặt trời.
- Đeo kính chống ánh sáng xanh khi làm việc trước màn hình máy tính lâu.
- Ngủ đủ giấc, bổ sung vitamin A, lutein và zeaxanthin từ thực phẩm hoặc viên uống.
6. Cách Phòng Ngừa Nhìn Thấy Vầng Sáng Quanh Nguồn Sáng
Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Dưới đây là các biện pháp giúp bạn hạn chế tình trạng halo và bảo vệ mắt lâu dài:
- Khám mắt định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần, đặc biệt nếu có bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp.
- Đeo kính râm khi ra nắng để giảm tác động của tia UV lên mắt.
- Không tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có corticoid nếu không có chỉ định từ bác sĩ.
- Hạn chế làm việc quá lâu trước màn hình máy tính, nên nghỉ 20 giây sau mỗi 20 phút nhìn màn hình (quy tắc 20-20-20).
7. Kết Luận
Hiện tượng nhìn thấy vầng hào quang quanh nguồn sáng có thể là bình thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu sớm của các bệnh lý nghiêm trọng về mắt như đục thủy tinh thể hay tăng nhãn áp. Việc nhận diện sớm và khám mắt định kỳ sẽ giúp bạn phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và bảo vệ thị lực lâu dài.
Nếu bạn thường xuyên thấy quầng sáng quanh đèn, đặc biệt là kèm theo dấu hiệu bất thường khác, đừng chủ quan. Hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được kiểm tra và tư vấn kịp thời.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
1. Nhìn thấy vầng sáng quanh đèn có phải do mỏi mắt?
Có thể. Mỏi mắt do làm việc lâu, thiếu ngủ hay điều tiết quá mức cũng có thể gây hiện tượng này tạm thời. Tuy nhiên, nếu kéo dài, cần đi khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lý.
2. Tăng nhãn áp có thể gây mù không?
Có. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tăng nhãn áp có thể gây tổn thương thần kinh thị giác vĩnh viễn và dẫn đến mù lòa.
3. Phẫu thuật LASIK có làm xuất hiện vầng sáng quanh ánh sáng?
Có thể. Đây là tác dụng phụ phổ biến sau phẫu thuật và thường giảm dần sau vài tuần hoặc tháng. Nếu kéo dài, cần tái khám để được đánh giá lại.
4. Người bị tiểu đường có nguy cơ cao bị hiện tượng halo không?
Có. Bệnh tiểu đường làm tổn thương vi mạch máu mắt, có thể gây phù giác mạc hoặc đục thủy tinh thể sớm – hai nguyên nhân chính gây halo.
5. Làm sao để phân biệt vầng sáng sinh lý và bệnh lý?
Vầng sáng sinh lý thường nhẹ, thoáng qua và không kèm theo đau hay giảm thị lực. Nếu halo xuất hiện thường xuyên, kéo dài, đi kèm nhức mắt, mờ mắt hoặc buồn nôn thì rất có thể là bệnh lý và cần khám sớm.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.