Mờ mắt không chỉ là biểu hiện thoáng qua khi bạn vừa thức dậy hay làm việc trước màn hình quá lâu. Đôi khi, đây lại là lời cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nguy hiểm về mắt, thần kinh hoặc tim mạch. Nếu hiện tượng mờ mắt xảy ra đột ngột, kèm theo đau đầu, chóng mặt, hoặc suy giảm thị lực nhanh chóng, bạn cần đi khám ngay lập tức. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị tình trạng này một cách toàn diện.
Mờ Mắt Là Gì?
Mờ mắt là tình trạng giảm thị lực một cách bất thường, khiến người bệnh cảm thấy hình ảnh không rõ nét, nhòe, không phân biệt được chi tiết hoặc màu sắc. Tình trạng này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt, xuất hiện đột ngột hoặc từ từ tiến triển theo thời gian.
Phân Biệt Mờ Mắt Tạm Thời và Mờ Mắt Kéo Dài
- Mờ mắt tạm thời: Thường liên quan đến mỏi mắt, khô mắt, tiếp xúc ánh sáng mạnh hoặc tụt huyết áp thoáng qua. Triệu chứng thường biến mất sau vài phút đến vài giờ.
- Mờ mắt kéo dài: Có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc do tiểu đường, tăng nhãn áp hoặc tổn thương thần kinh thị giác.
Phân Biệt Mờ Một Mắt và Hai Mắt
Việc xác định bên mắt bị ảnh hưởng là chìa khóa giúp bác sĩ khoanh vùng nguyên nhân. Mờ một mắt thường liên quan đến bệnh lý tại mắt hoặc thần kinh thị giác. Mờ cả hai mắt có thể do các vấn đề hệ thống như huyết áp, tiểu đường, hoặc ngộ độc.
Phân Loại Mờ Mắt Thường Gặp
1. Mờ Mắt Đột Ngột
Đây là dạng mờ mắt nguy hiểm, có thể đe dọa thị lực vĩnh viễn nếu không xử lý kịp thời.
Nguyên Nhân Thường Gặp
- Đột quỵ não: Là nguyên nhân hàng đầu, nhất là ở người cao tuổi. Có thể gây mờ mắt một bên hoặc mất thị lực tạm thời.
- Tắc tĩnh mạch/động mạch võng mạc: Là trường hợp cấp cứu nhãn khoa. Dòng máu bị ngưng trệ làm tổn thương võng mạc nghiêm trọng.
- Bong võng mạc: Khi võng mạc bị tách khỏi lớp mô bên dưới, người bệnh có thể thấy mờ, thấy tia chớp hoặc bóng đen lơ lửng.
- Viêm thị thần kinh: Gặp trong các bệnh tự miễn như đa xơ cứng, lupus… thường gây mờ mắt một bên, kèm đau mắt.
Triệu Chứng Kèm Theo
- Đau đầu dữ dội hoặc nặng một bên đầu
- Buồn nôn, chóng mặt, yếu nửa người
- Khó nói, lú lẫn, khó cử động
- Mắt đau nhói khi di chuyển hoặc sờ vào
2. Mờ Mắt Từ Từ, Kéo Dài
Khác với mờ mắt đột ngột, mờ mắt tiến triển chậm thường ít gây báo động nhưng lại âm thầm ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống nếu không điều trị đúng.
Nguyên Nhân Thường Gặp
- Tật khúc xạ: Như cận thị, viễn thị, loạn thị. Rất phổ biến ở học sinh, người làm việc văn phòng. Cải thiện bằng kính hoặc phẫu thuật LASIK.
- Đục thủy tinh thể: Gây mờ như có màn sương trước mắt. Phổ biến ở người trên 60 tuổi.
- Bệnh võng mạc tiểu đường: Là biến chứng của tiểu đường lâu năm, gây tổn thương mao mạch võng mạc.
- Tăng nhãn áp (glôcôm): Là “kẻ cướp thị lực thầm lặng” do tổn thương thần kinh thị giác không hồi phục.
- Khô mắt mạn tính: Làm người bệnh cảm thấy nhìn mờ, rát mắt, cay mắt, nhất là khi nhìn màn hình lâu.
Nguyên Nhân Gây Mờ Mắt Cụ Thể
Mờ Mắt Do Bệnh Lý Thần Kinh
- Viêm thần kinh thị giác: Thường khởi phát ở người trẻ, gây mờ mắt một bên, mất màu sắc, đau khi cử động mắt.
- Đa xơ cứng (Multiple Sclerosis – MS): Là bệnh tự miễn ảnh hưởng hệ thần kinh trung ương, có thể gây mờ mắt kèm yếu cơ.
- U não: U vùng chẩm, u tuyến yên có thể chèn ép dây thần kinh thị giác, làm thị lực suy giảm dần.
Mờ Mắt Do Rối Loạn Chuyển Hóa
- Tiểu đường: Bệnh võng mạc tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trưởng thành.
- Tăng huyết áp: Có thể gây xuất huyết võng mạc, phù gai thị dẫn đến nhìn mờ.
- Thiếu vitamin A, B12: Gây thoái hóa biểu mô võng mạc, mờ mắt, khô giác mạc.
Mờ Mắt Do Tác Dụng Phụ Của Thuốc
- Thuốc corticoid: Sử dụng dài ngày có thể làm tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể.
- Thuốc chống trầm cảm: Một số loại gây khô mắt, nhìn mờ, rối loạn điều tiết.
- Ngộ độc methanol: Gặp khi uống rượu giả, gây mất thị lực cấp tính, thậm chí mù vĩnh viễn.
Triệu Chứng Cảnh Báo Khi Bị Mờ Mắt
1. Nhìn mờ từng vùng hoặc toàn bộ
Người bệnh có thể chỉ nhìn rõ một phần hình ảnh, phần còn lại bị mờ hoặc biến dạng. Đây là dấu hiệu điển hình của bong võng mạc hoặc bệnh lý thị thần kinh.
2. Xuất hiện đốm đen, vệt sáng
Thấy những đốm đen bay lơ lửng (floaters) hoặc tia sáng lóe lên khi không có nguồn sáng thực sự là triệu chứng cảnh báo bệnh võng mạc hoặc thủy tinh thể.
3. Mắt đau, đỏ, chảy nước mắt
Thường đi kèm viêm màng bồ đào, viêm giác mạc hoặc tăng nhãn áp cấp. Những tình trạng này cần điều trị sớm để tránh biến chứng mất thị lực.
4. Mắt mỏi khi nhìn gần hoặc xa
Là biểu hiện phổ biến ở người có tật khúc xạ chưa được chỉnh kính phù hợp hoặc làm việc cường độ cao với máy tính, điện thoại.
5. Kèm chóng mặt, choáng váng
Mờ mắt kèm các triệu chứng thần kinh như chóng mặt, mất thăng bằng có thể liên quan đến các bệnh lý nguy hiểm như đột quỵ hoặc thiếu máu não thoáng qua.
Chẩn Đoán Nguyên Nhân Mờ Mắt
1. Khám thị lực cơ bản
Bác sĩ đo khả năng nhìn xa, nhìn gần, kiểm tra độ khúc xạ, giúp đánh giá tật khúc xạ và suy giảm thị lực.
2. Soi đáy mắt
Phương pháp quan trọng để phát hiện các bất thường ở võng mạc, thần kinh thị giác và mạch máu đáy mắt.
3. Đo nhãn áp
Giúp phát hiện sớm tăng nhãn áp – nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa nếu không điều trị kịp thời.
4. Chụp MRI não – thị thần kinh
Chẩn đoán các nguyên nhân thần kinh như u não, viêm thần kinh thị giác, đa xơ cứng…
5. Xét nghiệm máu
- Glucose, HbA1c: Kiểm tra tiểu đường.
- Lipid máu: Đánh giá nguy cơ tắc mạch.
- Vitamin A, B12: Phát hiện thiếu hụt vi chất cần thiết cho thị lực.
Các Phương Pháp Điều Trị Mờ Mắt
1. Điều Trị Theo Nguyên Nhân
- Đột quỵ: Can thiệp nội khoa hoặc can thiệp mạch cấp cứu trong khung giờ vàng.
- Tắc mạch võng mạc: Dùng thuốc tiêu huyết khối, tiêm nội nhãn, laser võng mạc.
- Tiểu đường: Kiểm soát đường huyết chặt chẽ, laser hoặc tiêm kháng VEGF.
- Tật khúc xạ: Đeo kính đúng số, mổ khúc xạ bằng LASIK hoặc Femto LASIK.
2. Điều Trị Hỗ Trợ và Phục Hồi Thị Lực
- Bổ sung vitamin A, E, lutein: Tăng cường sức khỏe võng mạc và phòng chống thoái hóa điểm vàng.
- Sử dụng thuốc nhỏ mắt dưỡng giác mạc: Hạn chế khô mắt, giảm mờ tạm thời.
- Vật lý trị liệu thị giác: Hỗ trợ phục hồi trong các rối loạn điều tiết hoặc sau chấn thương thần kinh thị giác.
Phòng Ngừa Mờ Mắt Như Thế Nào?
1. Khám mắt định kỳ
Nên kiểm tra mắt tối thiểu 6 tháng/lần, đặc biệt với người cao tuổi, người mắc bệnh lý mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp.
2. Kiểm soát bệnh nền
Giữ chỉ số đường huyết, huyết áp và mỡ máu ổn định là cách bảo vệ mắt hiệu quả, tránh biến chứng võng mạc và tắc mạch.
3. Dinh dưỡng tốt cho mắt
Bổ sung thực phẩm giàu omega-3, lutein, zeaxanthin như cá hồi, cải bó xôi, trứng, cà rốt để bảo vệ võng mạc và điểm vàng.
4. Giới hạn sử dụng thiết bị điện tử
Thực hiện quy tắc 20-20-20: cứ sau 20 phút dùng máy, nhìn xa 20 feet trong 20 giây để giảm mỏi mắt.
5. Đeo kính bảo hộ khi làm việc
Ngăn ngừa tiếp xúc ánh sáng xanh, bụi bẩn, hóa chất có thể gây tổn thương mắt.
Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ Ngay?
- Mờ mắt đột ngột trong vòng vài phút, kèm đau đầu hoặc nói khó
- Mắt mờ kèm mất một phần thị trường (thấy đen góc nhìn)
- Mắt đỏ, đau dữ dội, buồn nôn – dấu hiệu tăng nhãn áp cấp
- Thị lực suy giảm nhanh trong vài giờ/ngày
Mờ Mắt Không Đơn Thuần Là “Mỏi Mắt”
“Nhiều người chủ quan cho rằng mờ mắt là do thiếu ngủ hay mỏi mắt. Tuy nhiên, có những trường hợp tưởng đơn giản lại là dấu hiệu ban đầu của tắc mạch võng mạc hay u não. Việc đi khám sớm sẽ giúp ngăn ngừa hậu quả đáng tiếc.” – BS. Nguyễn Trí Quân, chuyên khoa Mắt – BV Đại học Y Dược TP.HCM
ThuVienBenh.com – Nguồn Thông Tin Y Tế Chính Xác
Tại ThuVienBenh.com, bạn có thể tìm thấy tất cả thông tin y học cần thiết – từ triệu chứng đến phương pháp điều trị – được cập nhật chính xác và dễ hiểu bởi đội ngũ chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
1. Mờ mắt có phải do ngồi máy tính nhiều không?
Ngồi máy tính quá lâu có thể gây mỏi mắt, khô mắt và nhìn mờ tạm thời. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm với đau đầu, nên đi khám để loại trừ bệnh lý.
2. Mắt mờ có phục hồi được không?
Tùy vào nguyên nhân. Một số nguyên nhân như tật khúc xạ, khô mắt, đục thủy tinh thể có thể cải thiện hoàn toàn. Ngược lại, các tổn thương thần kinh thị giác do tăng nhãn áp hoặc tắc mạch thường không thể phục hồi.
3. Mờ mắt có liên quan đến huyết áp không?
Có. Huyết áp cao có thể gây tổn thương mạch máu võng mạc, dẫn đến phù gai thị, xuất huyết võng mạc – gây nhìn mờ hoặc mất thị lực.
4. Có nên tự mua thuốc bổ mắt uống?
Bạn không nên tự ý dùng thuốc nếu chưa được bác sĩ chỉ định. Một số vitamin có thể gây thừa hoặc phản ứng phụ nếu dùng sai liều.
5. Mờ mắt ở người trẻ có nguy hiểm không?
Mờ mắt ở người trẻ có thể là dấu hiệu của viêm thị thần kinh, đa xơ cứng, u não… nên cần được thăm khám và chẩn đoán sớm.
📝Nguồn tài liệu: Chọn lọc từ nhiều nguồn y tế uy tín
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan. Vui lòng tham khảo ý kiến của Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.